Hafıza Merkezi’nin bu yıl dördüncüsünü yürüteceği Hafıza ve Gençlik projesi için başvurular başladı. Proje, dünyadaki ve Türkiye’deki güncel hafıza çalışmalarını ve mücadelelerini gençlerle tartışmayı ve bu tartışmalar doğrultusunda birlikte özgün hafızalaştırma çalışmaları üretmeyi hedefliyor. Yeni dönemde yaşları 20 ila 30 arasında değişen katılımcıların başvurularını bekliyoruz. Projede yer almak isteyen gençler, 18 Temmuz 2025 Cuma günü, saat 18.00’e kadarbaşvuru formunu doldurabilir. 

Neden bu proje?

Dünyada ve Türkiye’de akademinin ve sivil alanın daraldığı, toplumsal kutuplaşmanın derinleştiği, buna karşılık farklı barış ve demokrasi taleplerinin yükseldiği bir dönemden geçiyoruz. Temel hak ve özgürlükler, bilgi üretimi ve bilgiye erişim tehdit altındayken, bir arada olmak, farklı tartışma ve üretim alanları açmak her zamankinden daha önemli.

Peki,her gün karşılaştığımız şiddet, nefret ve ayrımcılık nasıl bir tarihten besleniyor? Günümüzün hafıza mücadeleleri ırkçılık, çoğulluk, kamusal alan, kent hakkı, toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikler ve aktivizm gibi temalara hangi açılardan ışık tutuyor? Bugünü anlamlandırma çabamızda hatırladıklarımızın ve unuttuklarımızın rolü ne?

Geçmişin getirdiği yük ne zaman bir değişim talebi yaratıyor? Hafızalaştırma çabaları bu dönüşümde nasıl bir rol oynayabilir? Toplumsal hafızaya dair yeni ifade biçimleri, susturulanlara ve bastırılanlara nasıl bir alan açabilir? Başka deneyimlerden gelen insanlarla nasıl karşılaşmalar yaşayabilir, kendi hikayemize uzak olanlarla nasıl bağ kurabiliriz? Tekil anlatılara karşı çoğul ve eleştirel bir hafıza sahasını kolektif bir biçimde nasıl inşa edebiliriz? Ve en önemlisi, bu hafıza sahası barış ve demokrasiye nasıl katkıda bulunabilir?

Hafıza ve Gençlik projesi gençlerle birlikte bu soruların peşine düşüyor; katılımcılarını eleştirel ve özgür fikirlerin baskı altına alındığı bir ortamda toplumsal hafızanın yaratıcı ifade biçimlerini birlikte aramaya davet ediyor. Böylece, eleştirel bilgi paylaşımı, diyalog ve kolektif üretimini teşvik ederek demokrasi ve barış mücadelesine özgün ve somut bir katkı getirmeyi hedefliyor.

Nasıl? 

Projenin temel faaliyetlerini, gençlerin aktif katılımlarıyla yüz yüze ve çevrimiçi olarak gerçekleşecek atölyeler oluşturuyor. Hafıza Merkezi ekibinin, önceki dönem proje katılımcılarının ve farklı uzmanların yürütücülüğünü  üstleneceği bu atölyeler, toplumsal hafıza ve geçmişle yüzleşme alanında yenilikçi yaklaşım ve yöntemlere odaklanacak. Uluslararası ve bölgesel dinamikleri de tartışmaya açacak atölyeler, bu yıl özellikle Türkiye’nin çok katmanlı geçmişini anlama ve bu geçmişle yüzleşme çabalarına odaklanacak. Hedefimiz, daha adil, eşit ve barışçıl bir toplumu inşasında hafıza çalışmalarının oynayabileceği rolü blirlikte düşünmek.

Atölye çalışmalarını zenginleştirmek amacıyla hafıza mekânlarına ziyaretler ve yerel aktörlerle buluşmaları içeren hafıza yürüyüşleri ve saha ziyaretleri de düzenlenecek.

Bir kolektif düşünme ve üretme alanı oluşturmayı hedefleyen proje, bu yıl katılımcıların hazırlayacakları ortak bir hafızalaştırma çalışması ile sonuçlanacak. Önceki dönem katılımcılarının da dahil olacağı bu süreçte, farklı hafıza ve deneyim katmanlarının birbiri birbiriyle konuşabileceği, Türkiye’deki hafıza ve barış çalışmalarına özgün bir katkı sunabilecek kolektif üretim yollarını birlikte arayacağız.

Katılımcılarının araştırma ve üretim süreçlerini desteklemeyi amaçlayan proje, Hafıza ve Gençlik ile Memorialize Turkey web sitelerinde de deneme, söyleşi, blog yazısı gibi içerikler üretmeleri için de alan açacak.

Ne zaman?

Proje, Eylül 2025 – Eylül 2026 tarihleri arasında gerçekleşecek. Bu dönem boyunca çevrimiçi ve yüz yüze düzenlenecek bir dizi atölyenin yanı sıra iki saha ziyareti gerçekleştirilmesi planlanıyor. Katılımcıların birlikte üretecekleri ortak hafızalaştırma çalışmasının ise 2026 Eylül ayı sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor. Proje döneminin tamamı boyunca katılımcılardan aktif ve düzenli katılım beklenmektedir.

Destek

Hafıza ve Gençlik programı kapsamında düzenlenecek tüm etkinlikler için seyahat, konaklama ve yemek masrafları karşılanacaktır.

Kimler başvurabilir?

Toplumsal hafıza konusunda tarih, sosyoloji, mimarlık, hukuk, güzel sanatlar gibi farklı disiplinlerden yaklaşan veya bu alanda sivil toplum aracılığıyla deneyim kazanmış gençlerin başvurularını bekliyoruz. Bununla birlikte, daha önce hafızalaştırma alanında çalışmamış ancak bu alana kişisel ilgi, merak ve çaba gösteren gençler de başvuruda bulunabilir.

İstanbul, Ankara ve İzmir dışından gelen; kırılgan gruplara mensup olan; ağır insan hakları ihlalleri, ırkçılık, toplumsal cinsiyet, ekolojik yıkım gibi temalara ilgi duyan adaylara öncelik verilecektir.

Adayların; 

• 20 – 30 yaş arasında olmaları,
• Türkiye ve dünyadaki gelişmelere ilgi duymaları,
• Bildiklerini sorgulamaya hevesli olmaları,
• Kolektif ve yaratıcı üretme süreçlerine uyum gösterebilmeleri,
• Proje boyunca meselelere farklı bakış açıları sunabilmeleri,,
• Öznel ve toplumsal deneyimlerinden getirdikleriyle tartışmaları zenginleştirme motivasyonuna sahip olmaları bekleniyor.

Nasıl başvurabilirsiniz?

Başvurularınızı 18 Temmuz 2025 Cuma günü saat 18.00’e kadarbaşvuru formunu doldurarak tamamlayabilirsiniz.

Her türlü sorunuz için bize hafizavegenclik@hafiza-merkezi.org adresinden ulaşabilirsiniz.

Başvuru süreci devam ederken, proje hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için 7 Temmuz 2025 tarihinde çevrimiçi bir bilgilendirme ve soru-cevap oturumu düzenlenecektir. Oturuma bu linkten girebilirsiniz.