Tuğluk, Kayapınar Kültür Merkezinde ‘Yaşam ana topraklarda yaşamakla anlamını bulacaktır’ sloganı ile düzenlenen ‘Zorla Yerinden Edilme ve Köye Geri Dönüş’ konulu konferansın açılışında yaptığı konuşmada, konferansta gündelik hayatın önemli sorunlarından birinin tartışılacağını söyledi.

“Zorla yerinden edilme ve köye dönüş sorunu Kürt sorunun en somut göstergelerinden biridir. Çeşitli araştırmalara göre 1980’li yılların sonunda başlayıp 1990’lı yıllarda yoğunlaşan köy ve mezraların boşaltılması, insanların yerinden edilmesi uygulamaları neticesinde en az 3 bine yakın yerleşim yeri boşaltılmış, en az bir milyon insan yaşadıkları yerden zorla göç ettirilmeye tabi tutulmuştur” diyen Tuğluk, bunun yasal bir dayanağının olmadığını savundu.

Tuğluk, şöyle dedi:

“Bu uygulamanın o dönemki OHAL Kanununa dayandığı ifade ediliyor. Ancak yapılan uygulamalar herhengi bir idari tasarrrufa ya da mahkeme kararına dayanmaksızın yürütülmüştür. Bir insanın iki dudağının arasından çıkan sözler birçok insanın hayatında insan onuruna sığmayan acı ve trajik sonuçlar yaratmıştır. Yarattığı sonuçları ile 1980’lerde başlayıp 1990’lar boyunca devam eden Kürt deneyimi dünya tarinin en büyük ve en kapsamlı yerinden edilme vakalarından biridir. Zorla yerinden edilme uygulamalarının kültürel, ekonomik, ekolojik ve daha birçok sonucu sözkonusu olmuştur. Yerinden edilme sonucu Türkiye’deki metropoller Kürt sorunu ile tanışmak zorunda kalmıştır. Zorla yerinde etme basit bir biçimde insanların sadece yaşam alanlarının değişmesi değil, kimliklerinin, kültürlerinin, yaşam alışkanlıklarının, değerlerinin, anılarının yani yaşamlarının zorla yer değiştirilmesidir. Tüm bu sorunların göç edilmek zorunda kalınan yere taşınması demektir.”

‘Köye dönüşün önündeki engeller kaldırılmalıdır’

Sorunun çözümü için bu uygulamaların hangi gerekçe ile gerçekleştirildiğini anlayabilmenin önemli olduğunu vurgulayan Tuğluk, ’Bu ugulamaların arkasındaki düşünceyi deşifre etmek sorunun hem sonuçlarını hem de nedenlerini daha iyi analiz etmemize yardımcı olacaktır’ dedi.

Tuğluk, göç etmek zorunda kalanlardan köylerine dönmek isteyenler için düzenlemelerin yetersiz olduğunu savunarak, “Köye dönüşün önünde hala büyük engeller sözkonusu. Köye dönüşün önündeki engeller kaldırılmalıdır. Bu kapsamda yasal altyapı oluşturulmalıdır. Mağduriyetlerle yüzleşilmeden, bu kapsamda bir komisyon kurulmadan bir barıştan nasıl söz edilebilir. Devlet yaşanan sorunlarla yüzleşmek zorundadır” diye konuştu.

Hazırlık komisyonu adına konuşan Vecihi Aydoğan ise ‘Zorla Yerinden Edilme ve Köye Geri Dönüş’ konulu bir sunum yaptı.

Aydoğan, “Çözüm süreci kapsamında köyünden zorla göç ettirilenlerin sorunları çözülerek köylerine yeniden dönüş koşullarının oluşturulması gerekir” dedi.

Toplantı daha sonra basına kapalı şekilde sürdü. 2 gün sürecek toplantı sonunda sonuç bildirgesinin açıklanacağı belirtildi.