25.08.2023

Gözlem Raporu: Cumartesi Anneleri/İnsanları 960. haftada da kelepçe ile gözaltına alındı

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 19 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirdiği 960. hafta buluşmasına yönelik polis müdahalesini insan hakları örgütleri olarak Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) standartlarına riayet ederek gözlemledik ve yaşanan ihlalleri raporladık. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütü ile birlikte yürüttüğümüz bu ortak izleme çalışmasını, Galatasaray Meydanı üzerindeki hukuki dayanaktan yoksun abluka kaldırılana kadar her hafta sürdürmeyi planlıyoruz.

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın Galatasaray Meydanı’ndaki buluşmalarını ve bu buluşmalara yönelik engellemelerde ortaya çıkan hak ihlallerini gözlemleyen kurumlar, idari makamların Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Maside Ocak ve Gülseren Yoleri kararlarını uygulamamakta ısrarcı olduklarını ve kayıp yakınlarının maruz bırakıldıkları hak ihlallerinin kronik bir hal aldığını tespit etmiştir. Yetkililerin Cumartesi Anneleri/İnsanları’na yönelik tutumlarından kaynaklanan ihlaller, gözaltında kaybedilen yakınları için adalet talep eden Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın asli talebini görünmez kılmaktadır.

► Gözlem raporunu okumak için tıklayınız.

Gözaltına alınan 21 kişiden sekizine ters kelepçe uygulandı

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 960. hafta buluşmasına yaklaşan saate doğru artan polis varlığının, gözaltı işlemleri bitene kadar Galatasaray Meydanı ve çevresinde hayatın olağan akışını, yaya-araç trafiğini ve bölge esnafının çalışmasını olumsuz etkilediği gözlemlendi. Özellikle İstiklal Caddesi’nin yaya trafiğine kapatılması ile birlikte turistler de dahil olmak üzere yoldan geçenlerin Cumartesi Anneleri’nin kim olduğu hakkında birbirleri ile konuştuğu ve esnafa buna yönelik sorular sorduğu duyuldu.

Gözaltına alınan Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucuları ile serbest bırakılmaları ardından İHD İstanbul Şubesi’nde görüşme yapıldı. Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucularına ek olarak avukatları ile de yapılan görüşmelerde hiçbir direniş göstermemelerine rağmen bu hafta gözaltına alınan Canan Yıldırım, Davut Arslan, Deniz Aytaç, Esmanur Yıldız, Leman Yurtsever, Nazım Dikbaş, Ömer Kavran, Yusuf Aydaş’a kanun, yönetmelik ve mutlak yasak olan “işkence ve diğer kötü muamele yasağı”na aykırı olarak ters kelepçe uygulandığı aktarıldı.

Yapılan görüşmelerde, 960. hafta buluşması öncesinde gözaltına alınan ve aralarında kayıp yakınları Hanife Yıldız (71 yaşında) ve Mikail Kırbayır’ın (72 yaşında) da bulunduğu diğer 13 kişiye de hiçbir direniş göstermemelerine rağmen düz kelepçe uygulandığı aktarıldı.

Gözaltına alınanlardan biri olan İHD İstanbul Şubesi Genel Sekreteri avukat Oya Ersoy ile serbest bırakıldıktan sonra İHD İstanbul Şubesi’nde yapılan görüşmede Ersoy, muayeneyi gerçekleştiren doktorun ön yargılı tavır içerisinde olduğu izlenimi edindiklerini paylaştı. Muayene ortamında bulunan erkek özel güvenlik görevlisinin çıkarılmasını talep ettiklerinde güvenlik görevlisinin çıkmamakta ısrar ettiğini ve doktorun da “O benim güvenliğimi sağlıyor” diyerek bu taleplerini reddettiğini söyledi. Ayrıca Ersoy, kendi muayenesi sırasında doktora İstanbul Protokolü’nü hatırlattığını ve doktorun kendisine “Ben İstanbul Protokolü falan bilmem!” şeklinde cevap verdiğini de paylaştı. Sıkı şekilde kelepçelenmesinden dolayı bileklerinde oluşan kızarıklıklara bakan doktorun “Kelepçe izinden başka iz göremiyorum” dediğini aktaran Ersoy, raporun bir örneği kendisine verilmediği için bu izlerin muayene raporuna geçirildiğinden şüphe duyduğunu söyledi.