Geçmişi Konuşmak, Barışa Alan Açmak başlıklı çevrimiçi panel serimize, 2025 yılında bölgesel ve küresel gelişmelere odaklanarak devam ediyoruz.

Serinin ikinci oturumu 4 Mart 2025 Salı günü saat 18.00’de "İnsan Hakları Mücadelesi ve Barış İnşası” başlığıyla düzenlenecek. Bassam Alahmad ve Jomana Al-Salman’ın konuşmacı olacağı çevrimiçi panelin moderatörlüğünü Merve Bakdur üstlenecek. Panel Arapça gerçekleşecek olup, panel boyunca Arapça-Türkçe simultane çeviri sağlanacaktır.

Panelde, serinin ilk oturumunda ele aldığımız Suriye’deki güncel gelişmeleri, adalet ve barış arayışını merkeze alarak tartışmaya devam edeceğiz. Konuşmacılarımız, Syrians for Truth and Justice’in kurucularından insan hakları savunucusu Bassam Alahmad ve Syria Justice and Accountability Centre’da Kayıp Kişiler Projesi yürütücüsü Jomana Al-Salman ile Suriye’de rejimin düşüşüne kadar süren ağır insan hakları ihlallerini belgeleme çalışmalarını ve bu süreçte karşılaştıkları zorlukları konuşacağız. Ayrıca, rejimin düşüşünün ardından bu ihlallerle nasıl yüzleşilmesi gerektiğini, insan hakları girişimleri için önceliklerin neler olduğunu, adalet arayışında ve demokratik bir rejim inşasında sivil toplumun rolünü ele alacağız. Hak savunucularının ve sivil toplumun beklenti ve endişelerini de değerlendirerek, geleceğe yönelik olası yolları tartışacağız.

Bağlam 

Geçmişi Konuşmak, Barışa Alan Açmak serisinde bu yıl, Suriye, Ukrayna ve Gazze’de süregelen savaşların etkileri hâlâ derinden hissedilirken, geçiş dönemi adaleti mekanizmalarının anlamı ve uygulanabilirliği ile bu bölgelerde ve küresel düzeyde çözüm arayışlarının nasıl yönetileceği önemli bir tartışma alanı oluşturuyor. Panel serisinin bu yılki oturumlarında, özellikle geçiş dönemi adaletinin uygulanabilirliğini ve hakikat, adalet ve barış arayışlarının yeni küresel ve bölgesel dinamikler içinde nasıl yürütülebileceğini ele almayı planladık.

Seri kapsamında tartışılacak konular arasında Suriye’de yaşanan son gelişmeler ve bu gelişmelerin bölgede tarihsel ve toplumsal dinamikler üzerindeki etkileri, bu kapsamda Kürt meselesi gibi kritik bir konunun, Suriye’nin yeni döneminde nasıl şekillendiği ve geleceğe dönük olası etkileri var. Aynı zamanda, savaş sonrası yeniden yapılanma sürecinde hak ihlalleri ile yüzleşme ve adalet arayışının karşı karşıya kaldığı zorlukları konuşacağız.

Geçtiğimiz ay gerçekleşen, Hamit Bozarslan ve Seda Altuğ’nun konuşmacı olduğu, Suriye’de Yeni Dönemin Belirsizlikleri, Adalet ve Barışın İmkanları başlıklı ilk panelin kaydına Youtube kanalımızdan ulaşabilirsiniz. 

Konuşmacılar

Bassam Alahmad, Suriyeli bir insan hakları savunucusu ve Syrians for Truth and Justice (STJ)’nin Kurucu Ortağı ve İcra Direktörüdür. 2016’dan beri Suriye genelinde insan hakları ihlallerini belgeleyen STJ’yi yönetmektedir. Daha önce Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve İhlalleri Belgeleme Merkezi (VDC) ile çalışmış, burada sözcü ve Araştırma Departmanı Direktörü olarak görev yapmıştır. İnsan hakları alanındaki çalışmalarına 2005 yılında, doğduğu şehir olan Kamışlı’da başlamış ve özellikle Kürt azınlık haklarına odaklanmıştır. Şam Üniversitesi'nde Arap Dili ve Edebiyatı eğitimi aldıktan sonra Syracuse Üniversitesi’nde "Leaders for Democracy" (LDF) bursuna katılmış ve bu deneyim STJ’nin kuruluşuna ilham vermiştir. Bugün, STJ’nin başında insan hakları ihlallerinin belgelenmesinde kapsayıcı ve tarafsız bir yaklaşım benimseyerek adil bir Suriye anlatısı oluşturmayı hedeflemektedir.

Jomana Al-Salman, Al-Hasakah doğumlu Suriyeli bir sosyologtur ve sosyoloji alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet (GBV) konusunda uzmanlaşmış bir aktivist olup, 2012 yılından bu yana bu alanda çalışmaktadır. Kariyerine Uluslararası Tıp Birliği (IMC)'de Şam’da başlamış, ardından 2014 yılında Norveç Mülteci Konseyi (NRC)'ne katılarak 2017 yılına kadar Irak Kürdistan Bölgesi'nde GBV programında görev almıştır. 2018 yılında Goethe Enstitüsü ile Erbil’de toplumsal cinsiyete dayalı şiddetten sağ kurtulan çocukların rehabilitasyonuna odaklanan bir programda çalışmıştır. 2019’dan beri Suriye Adalet ve Hesap Verebilirlik Merkezi (SJAC) bünyesinde Kuzey ve Doğu Suriye’de Kayıplar İçin Adalet programında görev yapmaktadır.

Merve Bakdur lisans eğitimini 2015 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamladı. Yüksek lisansını Almanya'da Rheinische Friedrich Wilhelms Bonn Üniversitesi'nde Ceza Hukuku alanında ifade özgürlüğü kapsamında yaptığı çalışma ile tamamladı. Almanca ve İngilizce'den Türkçe'ye hukuk metinlerinin çevirilerine destek sundu. 2020 yılından bu yana İstanbul Barosu üyesidir. 2023 yılından beri Hafıza Merkezi’nde Türkiye'nin Kürt bölgesindeki zorla kaybedilmelerle ilgili veritabanı güncellemesine üzerine çalışmakta, hafıza ve barış alanlarında iletişim ve savunuculuk faaliyetlerine devam etmektedir.

Proje hakkında 

Panel serisi, Hafıza Merkezi’nin Olof Palme International Center ile işbirliği içinde yürüttüğü Türkiye’de Barış Savunuculuğunu Güçlendirmek projesi kapsamında düzenlenmektedir. Proje kapsamında Türkiye’deki sivil toplumun bir barış sürecinin yeniden başlaması ve devam etmesi çabalarında daha etkin bir rol alması ve böylece sivil toplumun barış savunuculuğu alanına katkıda bulunmasına yönelik kapasite geliştirme ve araştırma faaliyetleri gerçekleştiriyoruz.

Aynı proje kapsamında, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında düzenlediğimiz panel serilerinde dünyada ve Türkiye’de hakikat arayışı, ırkçılık, adalet talebi, hafızalaştırma, onarıcı adalet ve toplumsal barışa dair farklı deneyim ve yaklaşımları el almıştık.

Irkçılıkla Yüzleşmek – Nesrin Uçarlar, Yıldız Önen, Betsy Penso – 9 Mart 2022
Barış İnşasında Meclisin Rolü – Nisan Alıcı, Onur Bakıner, Yeşim Yaprak Yıldız – 30 Mart 2022
Onarıcı Adalet Yaklaşımları – Aslı Odman, Duygu Dağ, Murat Deha Boduroğlu – 27 Nisan 2022
Çatışmalı ve Bölünmüş Kentlerde Hafıza ve Mekan – Dilan Kaya, Nihal Soğancı – 21 Haziran 2022
Türkiyeli Gençlerin Geçmiş Algısı ve Gelecek Tahayyülü – Cihan Erdal, Derya Fırat, Leyla Neyzi – 30 Kasım 2022
Adalet Arayışında Hafızanın Temsili – Fatoş İrwen, Kardelen Işık, Şener Özmen – 8 Mayıs 2023
30. Yılında Madımak Katliamı ile Yüzleşmek – Ali Çağan, Eylem Şen, Hüseyin Mat, Şehriban Metin, Şenal Sarıhan – 14 Haziran 2023
Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Hafıza ve Barış – Hacer Özdemir, Handan Çağlayan, Meral Akkent, Nazlı Mayuk – 10 Ağustos 2023
12 Eylül’ün Siyasi Belleği ve Tarihsel Adalet – Aylin Tekiner, Bülent Aydın, Eylem Delikanlı, Hülya Deveci – 1 Kasım 2023
Yaramız Derindir: Hafıza Sahası ve Sömürgeci Afazi – Adnan Çelik, Noémi Lévy-Aksu, Özgür Sevgi Göral, Tanıl Bora – 14 Kasım 2023
Hafızalaştırma, Erişilebilirlik ve Kapsayısıcılık – Bêrîvan Saruhan, Engin Yılmaz, Hêlîn Batar – 16 Ekim 2024
Hafızalaştırmada Podcastler ile Hikayeleri Kayıt Altına Almak  – Mehmet Uğur Korkmaz, Meltem Oral, Ozan Mirkan Balpetek – 19 Kasım 2024
Kürt Meselesinde Değişen Bölgesel, Siyasal ve Toplumsal Dinamikler  – Cuma Çiçek, Jan Yasin Sunca, Yüksel Genç – 9 Aralık 2024
Suriye’de Yeni Dönemin Belirsizlikleri, Adalet ve Barışın İmkanları  – Hamit Bozarslan, Seda Altuğ  – 19 Ocak 2025