CIA’in Yasadışı Olarak Naklettiği Tutuklu Hakkında AİHM İhlal Kararı Verdi
AİHM, CIA’in yasadışı nakil politikasının (rendition) mağdurlarından Almanya vatandaşı Halid El-Masri’nin açtığı davada ihlal kararı verdi. Kararda Makedonya’nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) işkence ve kötü muamelenin önlenmesi, özgürlük ve güvenlik hakkı ve mahkemeler önünde etkin başvuru hakkıyla ilgili maddelerini ihlal ettiği belirtildi.
İnsan hakları kuruluşları 13 Aralık’taki bu kararı 11 Eylül’ün ardından ABD tarafından yürütülen terörizm şüphelilerini yasadışı olarak nakledip gözaltı merkezlerinde alıkoyma politikasının da mahkum edilmesi bakımından çok önemli buluyor.
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Başkanı Jean-Claude Mignon: “Bu karara tarihi denilebilir: ilk defa uluslararası bir mahkeme CIA’in yasadışı nakil ve gizli gözaltılarını, zorla kaybetme ve zalim ve insanlık dışı davranışa benzer biçimde mahkum etti,” dedi.
Makedonya’da kaçırıldı
Almanya vatandaşı Halid El-Masri dokuz yıl önce isim benzerliği nedeniyle bir El Kaide militanı sanılarak Makedonya’ya giriş yaparken tutuklanmıştı. Makedonya’nın başkenti Üsküp’te 23 gün boyunca bir otelde tutulmuş ve ardından teslim edildiği CIA ajanları tarafından Afganistan’a götürülmüştü. CIA ajanları tarafından işkence ve tecavüz kullanılarak sorgulanan El-Masri bu ülkede 4 ay tutulduktan sonra “suçsuz” olduğu anlaşılınca götürüldüğü Arnavutluk’ta bir yol kenarında bırakılmıştı.
El-Masri’nin avukatı tarafından Ekim 2008’de Makedonya mahkemeleri önünde Makedonyalı güvenlik görevlileri hakkında açılmak istenen davayla ilgili başvuru da Üsküp savcılığı tarafından geri çevrilmişti.
Makedon hükümeti, AİHM önünde yaptığı ancak Strasbourg yargıçlarını inandıramadığı savunmasında El-Masri’nin “sahte pasaportla yolculuk ettiği şüphesiyle” sorgulandığını, ülkeye girmesine izin verildiğini ve ülkeyi Kosova üzerinden terk ettiğini öne sürmüştü.
CIA’in gizli uçuşları
CIA’ın Avrupa topraklarını kullanarak gerçekleştirdiği gizli uçuşlar ilk defa 2007 yılında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) tarafından hazırlanan bir raporla ortaya çıkarılmıştı. İsviçreli parlamenter Dick Marty tarafından hazırlanan ve olağanüstü yankı uyandıran raporda, bu uçuşlarda özellikle Makedonya, Arnavutluk ve Polonya gibi ülkelerin kullandığı kaydedilmişti.
