Panel - Kitap Tanıtımı: Hakikat için Umut Var mı?
Bu sene Uluslararası Gözaltında Kayıplara Karşı Mücadele Haftası kapsamındaki bir diğer etkinliğimiz yeni çıkan kitabımız Hakikat için Umut Var mı? için düzenleyecek olduğumuz uluslararası katılımlı tanıtım toplantısı. Toplantı 17 Mayıs Cuma saat 18.00’de Yapı Kredi Kültür Sanat’ta gerçekleşecek.
Hakikat için Umut Var mı? Rusya, Ermenistan/Azerbaycan/Gürcistan, İran, Lübnan, Türkiye, Kıbrıs ve Cezayir ülke bağlamlarında zorla kaybetmeler ve kayıp kişilere ilişkin karşılaştırmalı bir analiz sunuyor. Özgür Sevgi Göral’ın kaleme aldığı, Türkçe ve İngilizce olarak iki dilli hazırlanan kitap bu politikanın söz konusu ülkelerdeki farklı siyasi bağlam ve arka planına, örüntülerine, bu suçla mücadelede atılmış hukuki, siyasi ve toplumsal adımlara bakıyor.
Kitabın ortaya çıkış hikayesi ise 2017 yılı başında zorla kaybetmeler ve kayıplar kişiler üzerine düzenlediğimiz bölgesel katılımlı bir toplantı ile başladı. Kapalı bir çalışma toplantısı olarak kurguladığımız bu etkinlikte Türkiye’ye yakın bölge ülkelerinde kayıplar meselesinin genel manzarasını ortaya koymayı hedeflemiştik. Ermenistan, Rusya, Gürcistan, Suriye, Irak Kürdistan Yönetimi, İran, Lübnan, Mısır, Cezayir, Kıbrıs ve Türkiye‘de zorla kaybetmeler ve kayıplar üzerine çalışan toplam 17 STK temsilcisinin katıldığı atölyenin sonunda bu işbirliği sürecini karşılaştırmalı bir yayın üreterek devam ettirme kararı aldık. İşte bu sürecin devamı olarak ortaya çıkan kitabın 17 Mayıs’ta düzenlenecek tanıtım toplantısında, kitapta ele alınan ülkelerde faaliyet gösteren ve bir kısmı 2017 tarihli atölyeye de katılmış olan insan hakları örgütlerinden temsilciler de katılacak.
Katılımcılar
- Gülseren Yoleri, İnsan Hakları Derneği (Türkiye)
- Mona Nasseraldin, Act for the Disappeared (Lübnan)
- Nadia Kornioti, (Kıbrıs)
- Özgür Sevgi Göral, Hafıza Merkez (Türkiye)
- Shadi Sadr, Justice for Iran, (İran)
- Shirin Jetha, (Kıbrıs)
- Tatiana Chernikova, Human Rights Center Memorial, (Rusya)
Mekân: Yapı Kredi Kültür Sanat
Adres: İstiklal Caddesi No: 161, Beyoğlu, İstanbul
Facebook etkinlik sayfası için tıklayın.
Bu çalışma, zorla kaybetme olgusunun öneminin altını çizmek, çeşitli tezahürlerini göstermek, farklı coğrafi bağlamlarda nasıl değişiklik gösterdiğini anlatmak ve süregelen sonuçlarına parmak basmak üzere hazırlanan mütevazı bir girişimdir. Bir başka deyişle, zorla kaybetmelerin diğer önemli ve acilen tepki verilmesi gereken insan hakları ihlalleri nedeniyle bir ölçüde unutulduğu günümüz dünyasında, tüm karmaşıklığıyla bu fenomenin ağırlığını hatırlatmayı amaçlamaktadır. Modern devletlerin egemenliklerinin tehdit altında olduğunu hissettiği zamanlarda4 , egemenliğin hususi ve somut olarak kullanılmasına araç olan zorla kaybetmeler, değişik örüntüler izlenerek farklı bağlamlarda uygulanmaya devam etmekte. Artık uygulanmadığı yerlerde ise, bu kitabın sonraki bölümlerinde görebileceğiniz gibi, zorla kaybetmelerin sonuçlarına ve etkilerine neredeyse dokunulmamıştır. Bu kitapta Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Kafkasya’da meydana gelen zorla kaybetmelere odaklandım. Bu bölgelerin seçilmesinin birkaç nedeni var. Bu kitap, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi ve Tarihsel Diyalog ve Geçmişle Yüzleşme Bölgesel Ağı’nın (RNHDP- Regional Network for Historical Dialogue and Dealing with the Past) Orta Doğu ve Kafkasya’da zorla kaybetmeler üzerine çalışan sivil toplum kuruluşları, aktivistleri, akademisyenleri ve taban örgütleri bir araya getirme çabalarının bir ürünü olarak yazıldı. Bu çabaların bir parçası olarak, zorla kaybetmeler üzerinde çalışan aktörler arasında bölgesel işbirlikleri kurma olasılığını tartışmak için 27-28 Ocak 2017’de İstanbul’da bir çalıştay düzenlendi. Ancak, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Kafkasya’dan ülkelerin seçimi sadece bu çalıştayla ilintili değil. Bu kitapta, zorla kaybetme olgusunun çeşitliliğini ve farklı örüntülerini ortaya koyan örneklere odaklanmak istedim. Zorla kaybetme pratiği bazı örneklerde etnik ya da ulusal çatışmalardan kaynaklanırken, bazı örneklerde ise bu pratiğin kökenleri otoriter devletlerin farklı biçimlerinin yapısını göstermektedir. Bu nedenle, seçilen her ülke olgunun bir başka kısmını yansıtmaya çalışmaktadır. Son olarak önemli noktalardan bir tanesi de sunduğum her vakanın derinliğini yansıtabilmek adına Hakikat Adalet Hafıza Merkezi olarak yakından takip ettiğimiz ve sahadan düzenli olarak güncellediğimiz örneklere öncelik vermiş olmam.
— Özgür Sevgi Göral, Kitabın Giriş bölümünden
