Navê komeleyê ya ku li gorî rêznameya li jêr e hatiye avakirin “KOMELEYA XEBATÊN BÎRGEH, DAD Û HEQÎQETÊ” ye û bi kurtasî wek “HAH” hatiye diyarkirin. Navenda Giştî ya komeleyê li Stenbolê ye. Komele, bi biryara Lijneya Giştî dikare nûnergeh vebike.
Armanca Komeleyê ya sereke, derxistina rastê ya heqîqetan ê di derheqên binpêkirinên mafên mirovan de ne, pêkhatina dadê û bi piştgiriya ji bo hêzbûna bîra civakê re tevkariya demokratîkbûyînê ye. Komel, di qadên demokratîkbûyîn û mafên mirovan de dixebite; ji bo berjewendiyê civakê kar dike, bê berjewendî karê alîkariyê dike û armanca wê ya ji bo kârê nîne.
Komele ji bo armancên xwe li çar qadan xebatên xwe dimeşîne:
Komeleya Bîrgeh, Dad û Heqîqetê (HAH);
Komeleya Bîrgeh, Dad û Heqîqetê (HAH);
Kesên ku dixwazin bibin endam, bi referansa du endamê Lijneya Rêveberiyê serî lê didin û dosyaya qebûlkirina endamtiyê tije dikin. Lijneya Rêveberiyê di nava sî rojan de derheqê serîlêdanan de biryar dide û xwediyên serîlêdanan derheqê encaman de bi nivîskî agahdar dike.
Berpirsiyariya Endam
Her endam berpirsiyare, ku li gorî armanca komeleyê û rêgezên ku di rêznameyê de hatine diyarkirin tev bigere, bi taybetî jî ji tevgerên ku li dijî rêgezên komeleyê ne dûr bikeve.
Aîdata tevlîbûna endamtiyê 6 TL ye u miqtara aidata salane 120 TL ye. Aîdata tevlîbûna endamtiyê û aîdata salane ya endamtiyê her sal ji aliyê Lijneya Rêveberiyê ve ji nû ve tê diyarkirin. Endamên ji emdamtiyê derdikevin an jî tên derxistin, mecbûr in ku aîdata dema endamtiya xwe bidin.
Dezgehên komeleyê wiha ne:
Lijneya Giştî, dezgeha komeleyê ya ku herî rayedar e, ji hemû endaman pêk tê.
Lijneya Giştî xwedî van peywir û rayeyan e:
Lijneya Giştî wek asayî û awarte bi du şikla dicive. Civînên asayî du sala carek di meha MIJDARê de tê darxistin. Dezgehên komeleyê di nava du salan de tên hilbijartin.
Lijneya Giştî an jî Lijneya Venihartinê heke hewce bibîne an jî bi xwesteka nivîskî ya endaman a jimara wan ji sisêyan yek be Lijneya Giştî wek awarte dicive.
Heke bi xwesteka nivîskî ya Lijneya Venihartinê an jî ya endaman a jimara wan ji sisêyan yek be Lijneya Rêveberiyê di nava mehekî de ji bo civînê bang li Lijneya Giştî neke, di vî rewşê de hikmê mewzûata komeleyan tê pêkanîn.
Lijneya Rêveberiyê, li gorî rêznameya komeleyê, navnîşa endaman ê ku mafên wan ji bo tevlîbûna Lijneya Giştî hene amade dike. Endamên ku tevlî Lijneya Giştî dibin, herî kêm 15 roj berê di derheqê roj, seat, cih û rojeva Lijneya Giştî de divê bên agahdarkirin û civîn bi rêya nivîskî an jî e-postayê an jî di rojnameyek herêmî de bê ragihandin û bi vî awayî bang li endaman bê kirin. Heke ji ber piraniya endaman tune bin û civîn çênebe, di vî bangewaziyê de roja civîna duyemîn jî tê diyarkirin. Di navbera civîna yekemîn û ya duyemîn de divê herî kêm heft roj derbas bibe û ji şêst rojan zêdetir dem derbas nebe.
Heke ji ber sedemên cuda civîn paş de bê avêtin, ev rewş, wek sedemên paşavêtina civînê hatiye diyarkirin, li gorî şiklê bangewaziya ji bo civîna yekemîn hatiye kirin, ji endaman re bê ragihandin. Ji dîroka paşavêtina civîna duyemîn pê de herî kêm di nava şeş mehan de darxistina civînê pêdivî ye.
Li gorî esasên di fiqreya yekemîn de hatine diyarkirin, ji bo civîna duyemîn nû ve bang li endaman tê kirin. Civîna Lijneya Giştî ji carek zêdetir paş de nayê avêtin.
Civînên Lijneya Giştî bilî cihê navenda komeleyê li wir e li cihek din nayê darxistin.
Lijneya Giştî, li gorî rêznameya komeleyê, bi tevlîbûna endaman ê ku jimara wan ji nîvê jimara giştî yek zêde ye, dicive. Heke di civîna yekemîn de jimara bes tune be, di civîna duyemîn de jimara piranî nayê xwestin.
Navnîşa endaman ê ku ji bo tevlîbûna Lijneya Giştî mafên wan hene, divê li cihê civînê amade be. Belgeyên nasnameyên endaman ê ku tevlî civînê dibin ji aliyê endamên Lijneya Rêveberiyê an jî Lijneya Rêveberiyê ve tên kontrolkirin. Endam, li hemberî cihê navê xwe yê ku di navnîşa ji aliyê Lijneya Rêveberiyê ve hatiye amadekirin de îmze dikin û bi vî awayî tevlî civînê dibin.
Heke jimara bes, wek di xala 15mîn de hatiye diyarkirin, temam be, ev rewş bi girtenamek tê tespîtkirin û civîn ji aliyê Serokê Lijneya Rêveberiyê an jî kesek ku ji aliyê Lijneya Rêveberiyê ve hatiye peywirkirin ve tê vekirin. Piştî vekirinê ji bo rêvebirina civînê serokek û alîkarê serok ê ku jimarek bes be û nivîsevanek tên hilbijartin.
Rêveberina civînê aîdî Serokê Lijneya Giştî ye. Nivîsevan girtenameya civînê bi rêk û pêk dikin û bi serok re îmze dikin. Piştî civînê hemû girtename û belge didin ji Lijneya Rêveberiyê re tên dayîn.
Di civîna Lijneya Giştî de tenê xalên di rojevê de ne tên giftûgokirin. Lê heke endam ku ê jimara wan ji yê civînê de amade ne dehan yek pêk tê bixwazin mijarek bê rojevê, divê ev mijar bê rojevê.
Hemû endamên komeleyê dikarin tevlî Lijneya Giştî bibin û deng bidin. Ji bo biryara guhirandina rêznameyê û betalkirina wê ji sisêyan dudu tevlîbûna endama pêwîst e, ji bo biryarên bilî vê tevlîbûna piraniya endama bes e. Hilbijartina dezgehên komeleyê bi dengdayîna veşartî û jimariya vekirî pêk tê.
Lijneya Rêveberiyê, ji pênc endamên esîl û heman jimarê de endamên yêdek, ê ku ji aliyê Lijneya Giştî ve ji bo du sala bi rêya dengdayîna veşartî û jimariya vekirî tên hilbijartin, pêk tê.
Lijneya Rêveberiyê xwedî van peywir û rayeyan e:
Lijneya Rêveberiyê, sê mehan carek asayî, bi bangewaziya serok an jî sê endaman jî awarte dicive. Lijneya Rêveberiyê, di civîna xwe ya yekemîn de di nav xwe de Serokek, Sekreterek û Hejmaryarek hildibijêre. Serok, bi navê Lijneya Rêveberiyê komeleyê temsîl dike. Sekreter, hemû karê komeleyê yên rêvebirinê û nivîsînê dike. Hejmaryar, karê darayî yê komeleyê dike û hesaban digire. Endamek bêyî mazeret li ser hev neyê sê civîna an jî di salek de neyê şeş civîna ew ji endamtiyê vekişiyaye tê qebûlkirin.
Lijneya Venihartinê ji aliyê Lijneya Giştî ve ji bo du salan bi dengdayîna veşartî û jimariya vekirî tê hilbijartin û ji sê endamên esîl û heman jimarê ji endamên yêdek pêk tê.
Lijneya Venihartinê, komeleyê çi qas di çarçoveya xebatên ku ji bo pêkhatina armancên ku di rêznameya komeleyê de hatine diyarkirin meşandiye an nemeşandiye û defter, hesab û qeyd çi qas li gorî mewzûatê hatine girtin an nehatine girtin, li gorî rêgez û awayê di rêznameya komeleyê de hatine tespît kirin di navberên ji salek zêdetir nîn in de divenihêre. Encamên venihartinê wek raporek pêşkêşê Lijneya Rêveberiyê û heke civiya be Lijneya Giştî dike.
Ji aliyê Lijneya Giştî û Lijneya Rêveberiyê ve dibe venihartin bê kirin û her wiha ji aliyên lijneyên venihartinê yên serbixwe ve jî dibe venihartin were kirin. Venihartinên ji aliyê lijneyên venihartinê yên serbixwe ve hatine kirin, berpirsiyariya Lijneya Venihartinê ji holê ranake.
Ji bo endaman û raya giştî zelalbûyiya herî berfireh tê armanckirin.
Dahatên komeleyê, aîdatên endaman, bexş û dahatên din in. Tenê ji bo armanca xwe bikaribe pêk bîne û bikaribe xebatên xwe bimeşîne dikare bibe xwedî malên guhêzbar û neguhêzbar; di çarçoveya karên li gorî armanca komeleyê û berjewendiyên civakê ne de, dikare dahate xwe bisînor di karê bazirganî de bişixulîne.
Rêznameya komeleyê, bi pêşniyazkirina nivîskî ya Lijneya Rêveberiyê an jî endaman ku jimara wan divê ji pênca yek be û bi dengên endamên tevlî Lijneya Giştî bûne û jimara wan divê ji sisêyan dudu be (2/3) ve tê guhirandin.
Ji bo betalkirina komeleyê Lijneya Giştî biryar dide. Di civîna bi vî armancê cara yekem çêdibê de, li gorî rêznameyê, divê ji endamên mafên wan hene tevlî Lijneya Giştî bibin herî kêm ji sisêyan dudu tevlî bibin. Bi vî awayî piranî kom nebe, cara duduyan ji bo civînê bang tê kirin. Endamên bi vî bangewaziyê kom dibin, jimara wan çi dibe bila bibe, dikarin mijara betalkirinê giftûgo bikin. Biryara derheqê betalkirinê ji aliyê piraniya endamên amade ve, ku divê jimara wan herî kêm ji sisêyan dudu be, tê girtin.
Lijneya Giştî ya di derheqê betalkirina komeleyê de biryar daye, ji bo tesfiyeya malên komeleyê komîteyek ji sê kesan pêk tê hildibijêre. Ev komîte, jimara deyn û malên komeleyê tespît dike, deynan distîne û dide. Di rewşa betalkirinê de malên komeleyê dewrê saziyek (wek saziyek perwerdeyê, xebatên alîkariyê, mafên mirovan) ku armanca kârê pê re nîn e û xwedî armancên mînanî yê komeleyê ye û ji bo berjewendiyê civakê dixebite tê kirin. Lijneya Giştî ya biryara betalkirinê dide, biryara malan dewrê kîjan saziyê bike jî dide.
Di derheqên mijarên di vî rêznameyê de nehatine diyarkirin de, li gorî Qanûna Komeleyan û mewzûatên têkildar ê din tê tevgerandin.
Komele, ji bo pêkanîna mebesta xwe, ger hewce be, bi biryara desteya rêveberîyê dikare deyn bike. Ev deynkirin bi raya krediyê jî an jî bi destan dikare bê kirine ji bo kirîna mal û xizmetê. Lê ev deyn divê ji çavkaniyên komelê ne zedetir be û divê komeleyê nexe bin barê ku nikare ji binî rabe.