Yılı: 2014
Orijinal Adı: Cezasızlık Sorunu: Soruşturma Süreci
Yazar: Gülşah Kurt
Kaynak: Hakikat Adalet Hafıza Merkezi
Hakikat Adalet Hafıza Merkezi “Cezasızlık Sorunu: Soruşturma Süreci” başlıklı yeni raporunu yayımladı. Gülşah Kurt’un kaleme aldığı rapor, cezasızlık sorununu ağır insan hakkı ihlallerinin soruşturma süreçleri bağlamında ele alıyor.
Türkiye’de süreklilik gösteren bir devlet geleneği olarak “cezasızlık”, kamu görevlilerinin ağır insan hakları ihlallerinden sorumlu olduğu hallerde yaygın olarak karşımıza çıkan bir sorun alanı. Cezasızlık akıbeti bir taraftan asker, jandarma, köy korucusu veya polisin yasa dışı eylemlerini meşrulaştırırken, diğer taraftan idari ve yargısal pratikte faillerin korunmasına yönelik geleneğin kemikleşmesini destekliyor. Bize göre, failler için yaratılan bu koruma alanı sorunun kaynağını oluşturmakta.
Bu sebeple, cezasızlığı besleyen her alanın derin analizlere ihtiyaç duyduğu kesin. Mevzuata ilişkin sorunların tespit edilmesi ve giderilmesi en öncelikli gereksinimlerden birini teşkil ediyor. Bu nedenle bu rapor, Türkiye’de cezasızlık sorunu ile mevzuat arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalara bir katkı olarak hazırlandı.
Rapor cezasızlık olgusunun soruşturma ve kovuşturma süreçlerinden infaz aşamasına, hakikat hakkından giderim mekanizmalarına kadar çok yanlı bütünsel bir sorun alanı olduğunun kabulüyle birlikte, ayrıntılı bir inceleme gerçekleştirilebilmesi amacıyla cezai soruşturma aşamasına odaklandı.
Raporda, cezasızlığa yol açan yasalar ve bu yasaların uygulaması ile yargı erkinin mevcut zihniyet kalıpları örneklerle birlikte değerlendirildi; eksik, hatalı ya da sorunlu alanların tespiti amaçlandı. İdarenin düzenleyici işlemleri, yasalarda yapılan değişiklikler ve eski ve yeni düzenlemelerin karşılaştırmalı analizi, ulusal mahkemeler ve AİHM kararlarının tahlili, uluslararası insan hakları kuruluşlarının Türkiye raporları dâhil olmak üzere uluslararası hukuki belgelerde konunun ele alınış biçimi aktarıldı. Cezasızlıkla mücadelede karşılaşılan engellere ilişkin mevzuat değişikliği önerilerinin yanı sıra mevzuatın yorumlanması ve uygulanmasına yönelik çözüm önerileri getirildi.
