Hafıza Merkezi Şırnak ve Batman'da Saha Ziyaretini Gerçekleştirdi
Hafıza Merkezi, 16-20 Kasım 2014 tarihleri arasında Batman ve Şırnak’taki saha ziyaretlerini gerçekleştirdi. ‘Hafıza Çalışmaları’ ve ‘Cezasızlıkla Mücadele Çalışmaları’ çerçevesinde yapılan ziyaret kapsamında kayıp yakınları, barolar, Meya-Der, İHD ve ilgili diğer sivil toplum temsilcileriyle bir dizi görüşme ve toplantı yapıldı. Saha ziyaretine Hafıza Merkezi’nden Emel Ataktürk, Hatice Bozkurt, Özgür Sevgi Göral, Özlem Kaya, Öznur Subaşı, Mehmet Zana Kibar ve Serap Işık katıldı.
Zorla kaybedilme olaylarının belgelenmesi üzerine çalışan ‘Hafıza Çalışmaları’ ekibi, saha ziyareti kapsamında Batman’da toplam 26 mağdur yakını ile görüştü. Görüşme yapılan kayıp yakınlarından ikisi 1995 yılında Mardin Dargeçit’te kaybedilen Abdurrahman Olcay’ın eşi ve kardeşiydi. Kısa süre önce, Mardin’in Kızıltepe ilçesi Aysun Köyü’nde 2013 yılının Haziran ayında yapılan kazıda bulunan kemiklerin İstanbul Adli Tıp Kurumu’nda yapılan DNA incelemesi sonucunda 1995 yılında kaybedilen Abdurrahman Olcay’a ait olduğu belirlenmişti. Abdurrahman Olcay adına düzenlenen cenaze töreni için Olcay’ın Almanya’dan gelen eşi ve Batman’da yaşayan kız kardeşiyle görüşmeler yapıldı. Aynı zamanda Batman’da zorla kaybetmeler alanında yıllardır önemli mücadeleler veren İHD ve Meya-Der ile görüşüldü.
Görüşme yaptığımız kişilere ulaşmada Meya-Der’in desteği çok önemli oldu. Kayıp yakınlarının yanında, özellikle zorla kaybetme davalarını takip eden Batmanlı avukatlar Erkan Şenses ve Nuri Mehmetoğlu’yla da görüşmeler yaptık. Burada hedef, özellikle 1990’larda Batman’da zorla kaybetmelerin ne şekilde yaşandığı, hangi aktörlerin bu olaylarda rol oynadığı, kaybetmelerin Batman özelinde toplum üzerindeki etkisi, devam eden kayıp mücadelesinin kayıp yakınları ve avukatlar açısından ne şekilde devam ettiği ve karşılaşılan zorluklar/yaratılmaya çalışılan imkânlara dair derinlemesine bilgi sahibi olmaktı. Bu ziyaret sonrası, belgeleme faaliyetleri kapsamında önümüzdeki dönem yapılacak ziyaretlerin de bir yol haritası oluştu.
Kayıp dosyaları ile ilgili hukuki takip ve destek çalışmaları yürüten ‘Cezasızlıkla Mücadele’ ekibi ise saha çalışmalarını Batman ve Şırnak’ta yürüttü. Buralarda dava dosyalarının durumu ile ilgili paydaşların ihtiyaçları ve işbirliği konularında bir dizi görüşmelerde bulunuldu. Bu kapsamda Batman ve Şırnak baroları, sivil toplum temsilcileri ve kayıp yakınlarıyla toplantılar yapıldı. Özellikle İHD Batman Şubesi, Batman Meya-Der, Batman Barosu ve Ahmede Xanî Derneği ile ortak yürüttüğümüz ve Batman Barosu avukatlarının takip ettiği beş kayıp dosyasının durumları detaylı olarak görüşüldü. Bu görüşmelerden öne çıkan satır başları şu şekilde oldu.
Yapılan görüşmelerde Hafıza Merkezi olarak “Cezasızlıkla Mücadelede Güç Birliği” bileşenleri çerçevesinde yapılan faaliyetlerden, özellikle de Anayasa Mahkemesi’ne sunulmuş olan ‘Amicus Curiae’den (hukuki mütalaa) bahsedildi. Bu başvurunun kabul edilmiş olması ve Anayasa Mahkemesi raportörlerinin randevudaki olumlu tavrı, Şırnak ve Batman barolarındaki avukatlarca çok olumlu değerlendirildi ve bu tür bir müdahalenin olumlu sonuç vermesi halinde yerelde takip edilen davalara yönelik enerjinin artabileceği belirtildi.
Kayıp davalarına yönelik Hafıza Merkezi olarak yürüttüğümüz proje kapsamında, farklı hukuki müdahale yöntem ve araçlarının derlenip ortak bir online forumda paylaşılmasının yerelde faaliyet gösteren girişimler için faydalı olacağı belirtildi. Bu kapsamda, daha önce denenmemiş veya az denenmiş yöntemlere dair bilgi, belge ve dokümanların, içtihat ve mevzuat çevirileri ile dilekçe ve başvuru örneklerinin derlenip hazırlanacağı bilgisi paylaşıldı.
Batman ve Şırnak baroları, buradaki kayıp dosyalarının zamanaşımına uğratılması ihtimalinin yüksek olması sebebiyle, bu dosyalarda işlem yapma motivasyonunun genel olarak az olduğunu belirttiler.
“Cezasızlıkla Mücadelede Güç Birliği” tarafından daha önce hazırlanmış olan zamanaşımına itiraz dilekçelerinin bu tür itirazlarda kullanıldığı ve bunlardan etkin bir şekilde yararlanıldığı ifade edildi.
Şırnak’ta yapılan toplantıda Beytüşşebap ve Güçlükonak ilçelerinde çok sayıda zorla kaybetme olduğu ve ilçelerde araştırma yapmak için bir ekip kurulması gerektiği konuşuldu.
