Hatırlayan Şehir: Taksim’den Karaköy’e gençlerle hafıza yürüyüşü
Hafıza ve Genç projesi kapsamında 27 Nisan 2024 tarihinde düzenlediğimiz Beyoğlu hafıza yürüyüşünde, proje katılımcısı gençlerle birlikte İstanbul’un çok katmanlı tarihine derinlemesine bir yolculuk yaptık. Gençler, bu gayrı resmi Beyoğlu turu vesilesiyle toplumsal belleği yeniden düşünme ve kendi projelerine ilham bulma fırsatı yakaladı.
Dünyada ve Türkiye'deki güncel hafıza çalışmaları ve mücadelelerini genç kuşaklarla birlikte tartışmayı amaçladığımız Hafıza ve Genç projemiz faaliyetlerine 2021 yılında başladı. Proje kapsamında her dönem yaşları 20-30 arasında olan gençler için bir atölye programı düzenliyor ve katılımcılara kendi hafıza projelerini hayata geçirmeleri için destek sağlıyoruz.
Nisan 2024’te üçüncü dönemin yeni katılımcıları ile ilk kez bir araya geldiğimiz bir tanışma toplantısı düzenledik. Toplantının ilk gününde hafıza çalışmalarına ilişkin bir dizi sunum gerçekleştirildi. Ayrıca, ilk iki dönemin katılımcıları, proje deneyimlerini paylaşarak yeni katılımcıların projeye uyum sağlamalarına destek oldu ve böylece Hafıza ve Gençlik topluluğunun temelleri atıldı. İkinci gün ise, katılımcıların Hafıza Merkezi'nin de ofisinin bulunduğu Beyoğlu'ndaki hafıza mekanlarını birlikte keşfetmeleri için bir hafıza yürüyüşü düzenlendi. Bu anlamlı yürüyüşün izleri, Hafıza Merkezi tarafından hazırlanan özel bir video ile kayıt altına alındı.
Katılımcılar, Anadolu Kültür Direktörü Asena Günal rehberliğinde İstanbul’un çok katmanlı tarihine ışık tutan bir Beyoğlu hafıza yürüyüşüne katıldı. Bu yürüyüş, Asena Günal ve Hafıza Merkezi’nden Murat Çelikkan’ın 2018 yılında yayımladığı Hatırlayan Şehir: Taksim’den Sultanahmet’e Mekân ve Hafıza kitabında önerilen rotadan esinlenerek hazırlandı. Kitap içeriğine aynı zamanda interaktif harita üzerinden de erişilebiliyor.
Rota, Taksim Meydanı’ndan başlayarak İstiklal Caddesi boyunca uzanıp Beyoğlu’nun geçmişe tanıklık eden mekanlarında durakladı. Katılımcılar, Asena Günal'ın rehberliğinde bu mekanların tarihsel ve toplumsal anlamlarını derinlemesine inceleme imkanı buldu. Özellikle, toplumsal hafızanın önemli bir sembolü olan Galatasaray Meydanı’nda, 27 Nisan 2024 tarihinde gerçekleştirilen Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 996. hafta buluşmasına tanıklık eden katılımcılar, kaybedilen yakınlarını arayan ailelerin mücadelesini ve bu mücadelenin hafızadaki yerini yeniden düşünme fırsatı elde ettiler.
Yürüyüş boyunca Kamondo Merdivenleri gibi pek çok hafıza mekanı ziyaret edildi. Beyoğlu’nun tarihsel dokusunun önemli bir parçası olan bu merdivenler, Osmanlı İmparatorluğu döneminde önde gelen Yahudi ailelerinden Kamondo Ailesi tarafından inşa edilmişti. Merdivenlerde verilen duraklama, hafızanın mekânla nasıl iç içe geçtiğine dair derin bir farkındalık sağladı. Galatasaray Lisesi önünden geçildiğinde ise, yalnızca toplumsal hafızanın değil, aynı zamanda politik mücadelelerin de sahnesi olan bu meydanın tarihsel bağlamı ele alındı. Ayrıca, İstiklal Caddesi üzerindeki eski sinema ve tiyatro yapıları incelendi. Bu yapılar, İstanbul’un kültürel hafızasının birer parçası olarak Beyoğlu’nun sosyo-kültürel dönüşümünü gözler önüne seriyordu.
Yürüyüş güzergahı, aşağıda sıralanan duraklardan oluşmaktadır. Bu mekanlar hakkında daha detaylı bilgilere Hatırlayan Şehir web sitesindeki ilgili duraklardan erişebilirsiniz.
📍Atatürk Kültür Merkezi Kazancı Yokuşu 📍 Gezi Parkı 📍 İstiklal Caddesi 📍 Emek Sineması 📍 Galatasaray Meydanı 📍 Hazzopulo Pasajı 📍 Karşı Sanat 📍 Narmanlı Han 📍 Aras Yayınları 📍 Neve Şalom Sinagogu 📍 Salt Galata 📍Kamondo Merdivenleri
