Bayrampaşa Cezaevi’nde, 12 tutuklunun can verdiği “Hayata Dönüş Operasyonu” ile ilgili açılan dava kapsamında, o dönemin Jandarma Genel Komutanı Aytaç Yalman’ın tanık olarak ifadesi alındı.
Yalman, sorgusunda, JİTEM’in varlığını kabul etti. Görevi sırasında bu konuyu araştırmak üzere tüm birimleri Ankara ’da topladığını ve JİTEM’in dikey bir istihbari yapı olduğunu fark ettiğini belirtti.
Aytaç Yalman, böylesi bir yapılanmanın “yanlış olduğunu düşündüğü” için bu yapının yatay hale dönüştürülmesi amacıyla emir verdiğini, o tarihe kadar JİTEM’in Jandarma İstihbarat Başkanı’na bağlı olduğunu ifade etti.
Emekli Orgeneral Yalman, “Hayata Dönüş Operasyonu” ile ilgili de, operasyon kararının hükümet ve MGK tarafından alındığını, operasyon emrini kendisinin verdiğini söyledi. Yalman, “Operasyonun bizzat başında bulunmadım. Jandarmaya gerekli emir ve talimatları verdim. Operasyon jandarma bölge komutanlıkları tarafından yapıldı” dedi.
Yalman, “direnci kıracak şekilde” silah kullanıldığını da savundu.
Direnci kıracak şekilde ateş etmişler
Bodrum 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde dün talimatla ifadesi alınan emekli Orgeneral Aytaç Yalman, o tarihte Jandarma Genel Komutanı olduğunu belirterek, “Aradan 13 sene geçti. Detaylarını tam hatırlamıyorum.
Ancak hatırladığım kadarıyla Adalet, Sağlık ve İçişleri bakanlıklarının koordinasyonu ve MGK’nın kararıyla operasyona karar verildi. Benim görevim, sadece operasyon sınırları, maksadını, mekan ve zamanını koordine etmekti.
Operasyonun bizzat başında bulunmadım. Jandarma komutanlıklarına gerekli emirleri ve talimatları verdim. Operasyon jandarma bölge komutanlıkları tarafından yapıldı. Plan ve icra aşamasında benim herhangi bir dahlim yoktur” dedi. Yalman, şöyle devam etti:
“Operasyon devlet kararıdır. Görev alan kişilerin özverili ve insan haklarına saygılı şekilde davrandıklarını düşünüyorum. Tutukluların direncini kıracak şekilde gerekli silah kullanılmıştır. Bu operasyon sonucunda on yıldır girilmeyen, iç disiplin sağlanmıştır. Cezaevinde ateşli silah ve kesici alet bulunduğu rapor edilmiştir. Dönemin Adalet Bakanı bunun devlet kararı olduğunu, MGK’da görüşüldüğünü söylemiştir.”
Yalman, o dönemde operasyonu planlayan ve yürüten kişinin İstanbul Jandarma Bölge Komutanı Engin Hoş ve dönemin İstanbul Başsavcısı Ferzan Çitici’nin bilgisi dâhilinde yürütüldüğü anlattı.
Operasyon kararının verildiği tarihi tam hatırlayamadığını belirten Yalman, “Operasyon emri ile operasyon kararı arasında bir hazırlık süresi geçti. Ne kadar olduğunu hatırlayamadım” dedi.
Operasyonlarda kullanılacak silahlar hakkında bilgisi olmadığını, kimyasal silah kullanılıp kullanılmadığı noktasında “böyle bir bilginin intikal etmediğini” savunan Yalman, beyaz fosfor gazının ise sis amaçlı kullanıldığını anlattı. Operasyondan önce plan ve taslak hazırlandığını kaydeden Yalman’a “Operasyon planlanırken sizin önünüze gelen planda kaç kişinin ölebileceği öngörülmüştür?” diye soruldu. Yalman, “Planda ölüm öngörülmez” diye yanıt verdi. Yalman, “Hayata Dönüş” adının jandarma Cezaevi Şube Müdürü ve Harekat ve Kurmay Başkanı tarafından bulunduğunu, kendisinin de onayladığını kaydetti.
‘JİTEM’i fark ettim, değiştirdim’
Yalman’a JİTEM’i duyup duymadığı soruldu. Yalman da “Ben JİTEM’i görmedim. Daha doğrusu benim zamanımda kalmamıştı. Daha doğrusu, ben kalmamıştır sözünü sehven söyledim” dedi. JİTEM’le ilgili araştırma yaptırıp yaptırmadığı sorusu üzerine Yalman, şöyle devam etti:
“Uzun yıllar devam edegelen bir sorun olduğu için bunun ne olduğunu araştırma ihtiyacı hissettim. Bu maksatla Ankara’da karargâhta bu konuyla ilgili, yani istihbarat konusuyla ilgili ast kademeden en üst kademeye kadar tüm görevlileri topladım. Böyle bir teşkilat olup olmadığının tespitini yapmaya çalıştım. Varlığını anlamaya çalıştım. Daha sonra jandarma istihbarat yapılanmasıyla ilgili bir düzenleme yaptığımı hatırlıyorum. Ben yaptığım araştırmada, bu yapılanmanın yatay değil, dikey yapıda olduğunu tespit ettim. Bunun yanlış olduğunu gördüm. Jandarma genel komutanlıklarına bu yapıyı yatay hale getirilmesi konusunda emir verdim” dedi.
“Dikey olarak kime bağlıydı?” sorusuna karşılık Yalman, “Kendi içinde bir yapılanmaydı. En üstte jandarma istihbarat başkanı vardı” dedi.
