Geçmişten Öğrenmek Bugünü Değiştirmek Proje Raporu
1) DİSA-KULP
Malatya’dan Berivan Öztürk ve Dersim’den Burcu Akbalık’ın projesinin amacı Aralık 1991’de Diyarbakır-Kulp’ta yaşanan olaylar ile ilgili bir belgeleme çalışması yaparak sosyal medya üzerinden farkındalık yaratmak ve yaşananları anımsatmaktı.
Proje ekibi, devlet güçleri tarafından 7 kişinin öldürüldüğü olaylara ilişkin tanıklarla Diyarbakır ve İstanbul’da görüşmeler gerçekleştirdi. Ekip şu kişilerle görüştü: Gazeteci Ahmet Sümbül, Avukat Nahit Eren, Öldürülen yakını M. Şah Altun, Yaralı kurtulan Şehmus Altındağ, Tanık Süleyman Öztürk.
Tanıklıklar,hukuki süreç ve olay hakkında genel bilgiye proje web sitesinden ulaşabilirsiniz.
2) AÇIK KAPI
İstanbul’dan Ray Performans Kolektifi’nin yürüttüğü proje kapsamında, zorunlu göç ile İstanbul’a gelmek zorunda kalan ailelerin çocukları olan gençlerle Forum Tiyatro atölyeleri gerçekleştirildi. Proje ekibi Çağıl Naz Hapoğlu, Lara Aysal, Sedat Can Güven, Doğu Yaşar Akal’dan oluştu.
Atölyeler, Forum Tiyatro yöntemi kullanılarak; gençlerin veya ailelerinin geçmişte maruz kaldıkları deneyimler üzerinden- toplumsal ve sosyal dönüşüme aracılık etmeyi hedefledi. Forum Tiyatro, katılımcıların yaşadıkları bir baskı durumundan yola çıkarak bir öyküyü oyunlaştırmalarını ve oyun ortamının güvenliğinde seyirci oyuncuların yaşadıkları baskı durumuna karşı çözüm aramalarını hedefleyen bir ‘Ezilenlerin Tiyatrosu’ türü.
24 Ekim 2013 tarihinden itibaren Türkiye Çocuklarına Yeniden Özgürlük Vakfı ile iş birliği içinde Pazar günleri toplam üç eğitmen tarafından 13 hafta boyunca dönüşümlü olarak ikişer saatlik atölye çalışmaları yapıldı. Katılımcı gençlerin belirlediği ezen – ezilen ilişkilenmeleri ev, sokak ve okul olmak üzere üç mekan üzerinden şekillenmiştir.
Belirlenen mekanlar üzerinden ortak dramaturji çalışmaları sayesinde gençlerin kendilerini hem ezen hem de ezilen olarak yeniden ifade etme, algılama ve dönüştürme şansları oldu. Doğaçlama çalışmaları sayesinde sahne estetiği (beden, ses-nefes çalışmaları) doğal bir biçimde şekillendi.
Oyunların forumlarının gerçekleştiği süreçte yeni fikirler ve çözümler geliştirme aşamaları kaydedildi. Katılımcı gençlerin özellikle altını çizdiği bazı sorunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Büyükler ve aileler tarafından genelde yanlış algılanmak,
- Kendilerini ifade edebilecek özgürlüklere sahip olmamak,
- Sosyo-kültürel nedenlerle dışlanmak.
3) BİR KADIN – AX WELAT!
Çanakkale’den Pınar Pamuk ve Filis Sali’nin projesi sonucunda kısa metrajlı Ax Welat belgesel filmi yapıldı. Projenin amacı 90’lı yıllardan bugüne gelene kadar kayıp yakını bir kadının bireysel ve toplumsal mücadelesini nasıl sürdürdüğü, şimdi nerede ve nasıl konumlandığı, bugünkü yaşam koşullarından dünkü yaşam koşullarına baktığında neler gördüğü ve bu bakışın bugüne nasıl yansıdığı üzerine bir film yapmaktı.
Proje ekibi amaçlarını ‘yaşanan bunca acıya rağmen güler yüzüyle gülmeye şevk eden bir kadınla, tüm Kürt kadınlarına bir selam vermek niyetindeyiz,’ şeklinde ifade etti.
Filmi çekilen Ax Welat, kendisini çok iyi ifade eden, geçmişi, bugünü ve geleceği birbirinden ayrı ama bir o kadar da birbirine bağlı tutarak çok ince fakat sağlam bir çizgide yaşamını sürdüren bir kadın. Film mümkün olduğunca onun çok doğal hallerini, gülen yüzünü, gücünü ifade ettiği her anını yakalamaya çalıştı.
Film çeşitli festivallere katılacağı için henüz filmi online koyamıyoruz. Bir fragmanı kısa sürede sitede yer alacak.
4) 6 ÇOCUK 4 SOKAK
Diyarbakır’da 2006 Newroz’u sonrasında gerilla cenazelerinin defnedilme sürecindeki gösterilere güvenlik güçlerinin müdahalesi şehre yayılan çatışmalara dönüştü. Bu proje, Diyarbakır’ın 4 caddesinde gösteriler sırasında öldürülen 6 çocuğun hikayesine odaklanıyor.
Bu çocukların adları: Abdullah Duran (9), Emrah Fidan (17), Enes Ata (8), Mahsum Mızrak (17), Mehmet Akbulut (17), Mehmet Işıkçı (19)…
Proje ekibi Ercan Jan Aktaş, Sibel Aktaş, Sedat Özel ve Mazlum Mızrak’tan oluştu.
Çalışmaları okumak için: 6 çocuk 4 sokak Diyarbakır.
5) HAFIZA AJANDASI
Ankara’dan Ecem Pınar Sayar, Feyza Şapcı ve Özge Boztaş’ın projesi insanların geçmişte yaşanan insan hakları ihlallerinden hiç haberleri olmamasının ihtimal dışı olduğunu varsayarak, insanlara olayları bir ajanda aracılığıyla hatırlatmayı amaçladı.
Hafıza ajandasını insanlar hem kendi günlük hayatlarında unutmamaları gereken şeyleri yazmak hem de geçmişteki insan hakları ihlallerini hatırlamak için kullanabiliyor. Ocak ayında basılan ajandada 1994 yılında kaybedilen kişilerle ilgili hatırlatıcı bilgiler ve zorla kaybetmeyle ilgili genel bilgiler yer aldı.
Toplamda 1000 adet ajanda dağıtıldı. Bunların 250’si proje ekibinin okuduğu ODTÜ’de akademisyen ve öğrencilere dağıtıldı. Geri kalanları ise Kızılay’daki cafelerde ve kitap evlerinde dağıtıldı Dağıtılan mekanlar arasında şunlar vardı: Soul, Fikrim, Kafka, Kızılırmak Sineması, Tayfa Kitapkafe, Fidan Kültür Kafe, Leman, Don Kişot, Ardıç, Dost Kitabevi, İmge Kitabevi.
Ajandaya dijital olarak buradan ulaşabilirsiniz.
6) SİYA JANA ZİRAZ- İNCE SIZININ GÖLGESİ
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencileri tarafından uygulanan projede, üniversite öğrencilerinin çıkardığı Bastille Dergisi’nin bir sayısının Zorla Kaybetmeye ayrılmasını hedeflendi. Proje ekibi Melis Öner, Hamdullah Demir, Emin Solak, Uğur Tekin, Eren Yeşildal, Şilan Yazgan’dan oluştu. Ekip, projeyi Siya Jana Ziraz – İnce Sızının Gölgesi olarak adlandırdı.
Bu kapsamda basılan dergide aşağıdaki yazılar yer aldı:
- Bizde Yok, Hamdullah Demir
- Kuyunun Dibindeki Gerçek, Şilan Yazgan/ Eren Yeşildal
- Mezarı Olmayanı Gökyüzü Orter, Uğur Tekin
- Medya’nin Vicdan Turnusolu, Emin Solak
- Kayıp Yakınları- Cumartesi Anneleri, Melis Öner
- Yeryüzü Çıplak Olmadan Önce
- Tahir Elçi Röportajı
- Emel Ataktürk Röportajı
Bastille Dergisi’nin PDF formatını okumak için tıklayın.
