Türkiye’de demokratik değerlerin ve insan hakları mücadelesinin zeminini oluşturan sivil alanın daralması çalışmalarımızın odağını etkileyen önemli bir etken oldu. 2015 yılında çözüm sürecinin son bulmasının ardından şiddetli bir çatışma sürecine girildi. 2016 yılında başarısızlıkla sonuçlanan darbe girişimi ertesinde ilan edilen olağanüstü hal tüm muhalif kesimleri sindirmek için araçsallaştırıldı. Hakikat Adalet Hafıza Merkezi (Hafıza Merkezi), yaşanan bu gelişmelerin getirdiği güncel ihtiyaçlara cevap verebilmek için izleme ve belgeleme faaliyetlerine yakın tarihli ağır insan hakları ihlallerini de ekledi. Bu çerçevede, çeşitli biçimlerde baskı altına alınan hak örgütleri ve hak savunucularının desteklenmesine yönelik yürüttüğü faaliyetlerini yeni bir alan olarak tarif etmeye başladı.
Dünyada giderek yaygınlaşan şekliyle otoriterleşme eğilimi gösteren ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de, sivil alanın daralmasını her zamankinden çok konuşur olduk. Bu olgunun Türkiye’deki yansımaları bir bütün olarak sivil toplum çalışmalarının ve özelde de insan hakları mücadelesinin kriminalize edilmesi; ifade, örgütlenme ve barışçıl toplantı özgürlüğünün kısıtlanması; insan hakları savunucularının çeşitli şekillerde yargısal veya yönetsel tacize uğraması, haklarında hedef gösterici kampanyalar yapılması ve yalan haberlere yer verilmesi olarak gözleniyor. İnsan hakları alanında çalışan üç kurum olan Eşit Haklar İçin İzleme Derneği, Hafıza Merkezi ve Hollanda Helsinki Komitesi olarak bizler, insan hakları savunucularının çalışmaları nedeniyle hedef haline getirildiği böylesi bir ortamdan hareketle 2018 yılından beri Türkiye’de insan hakları savunucularının korunması ve güçlendirilmesi amacıyla ortak bir çalışma yürütüyoruz.
Türkiye’de İnsan Hakları Savunucularının Rolü ve Korunmasının Güçlendirilmesi adlı ortak çalışmamızın bir ürünü https://www.sessizkalma.org/ web sitesi. Bu web sitesi aracılığıyla öncelikle Türkiye’de risk altında çalışmalarını sürdüren insan hakları savunucularının karşı karşıya kaldığı yargılama ve soruşturmaları, insan hakları kurumlarının uğradığı baskıları görünür kılmayı, alana ilişkin güncel bilginin yaygınlaştırılmasını amaçlıyoruz. Sitede çalışmamız kapsamında izlediğimiz temel davalara ilişkin özetlere ve dava takvimine ulaşabilir, yeni gelişmeleri haberler bölümünden izleyebilir, durumlarını yakından takip ettiğimiz insan hakları savunucularının portrelerini inceleyebilirsiniz. Ayrıca insan hakları savunucularına ilişkin referans belgelere, kaynaklara ve yayınlanmış güncel raporlara ve insan hakları savunucuları için oluşturulmuş destek programlarına web sitesinin ilgili bölümlerinden erişebilirsiniz. Son olarak risk altındaki hak savunucularına pratik, hukuki ve psikolojik sosyal destekler proje kapsamında yürüttüğümüz faaliyetler arasında.
Çalışmamızın bir başka boyutu hak örgütleri arasındaki haberleşme, dayanışma ve ortak iş yapma süreçlerinin desteklenmesi. Bu çerçevede, sivil toplum ve insan haklarına yönelik baskılar karşısında beraber hareket edebilmek amacıyla 2019 yılında bir koordinasyon ağı olarak kurulan İnsan Hakları Savunucuları Dayanışma Ağı’nın (DA) aktif bir parçasıyız.
