08.09.2023

Gözlem Raporu: Cumartesi İnsanları yine kelepçe ile gözaltına alındı, kayıp yakını Ali Tosun’a fiziksel şiddet uygulandı

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 2 Eylül 2023 tarihinde gerçekleştirdiği 962. hafta buluşmasına yönelik polis müdahalesini insan hakları örgütleri olarak Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) standartlarına riayet ederek gözlemledik ve yaşanan ihlalleri raporladık. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütü ile birlikte yürüttüğümüz bu ortak izleme çalışmasını, Galatasaray Meydanı üzerindeki hukuki dayanaktan yoksun abluka kaldırılana kadar her hafta sürdürmeyi planlıyoruz.

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın Galatasaray Meydanı’ndaki buluşmalarını ve bu buluşmalara yönelik engellemelerde ortaya çıkan hak ihlallerini gözlemleyen kurumlar, idari makamların Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Maside Ocak ve Gülseren Yoleri kararlarını uygulamamakta ısrarcı olduklarını ve kayıp yakınlarının maruz bırakıldıkları hak ihlallerinin kronik bir hal aldığını tespit etmiştir. Yetkililerin Cumartesi Anneleri/İnsanları’na yönelik tutumlarından kaynaklanan ihlaller, gözaltında kaybedilen yakınları için adalet talep eden Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın asli talebini görünmez kılmaktadır.

► Gözlem raporunu okumak için tıklayınız.

29 kişi kelepçe ile gözaltına alındı, kayıp yakını Ali Tosun’a fiziksel şiddet uygulandı

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın hakikat ve adalet taleplerini dile getirmek için buluşma mekâanı haline getirdikleri Galatasaray Meydanı, meydana yakın noktalar ve meydana çıkan bazı sokaklara saatler önce polis ekipleri konuşlandırıldı.
Halihazırda bariyerler ile çevrili olan Galatasaray Meydanı etrafında buluşma saatinden önce kalkanlı çevik kuvvet polisleri ile bir engel daha oluşturuldu.
1 Eylül’de görevden ayrıldığına dair mesaj yayınlayan Beyoğlu Kaymakamı Mustafa Demirelli’nin 31 Ağustos’ta imzaladığı yasaklama kararını dayanak olarak gösteren polis, Cumartesi Anneleri/İnsanları’na İstiklal Caddesi üzerinde iki farklı noktada müdahale etti.
İstiklal Caddesi üzerindeki Sismanoglio Megaro Binası önünde “güvenlik çemberi” ile ablukaya alınan Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucularına “Dağılın” anonsu yapılmasına rağmen dağılmaları için herhangi bir imkan sağlanmadan aralarında 71 yaşındaki kayıp yakını Hanife Yıldız ve 72 yaşındaki kayıp yakını Mikail Kırbayır’ın da bulunduğu 29 kişi kelepçelenerek gözaltına alındı.
19 Ekim 1995 tarihinde İstanbul’da gözaltında kaybedilen Fehmi Tosun’un çocukları Besna Tosun ve Ali Tosun ile 21 Mart 1995 tarihinde İstanbul’da gözaltına alınan ve ağır işkence izleri taşıyan bedeni aylar sonra bir kimsesizler mezarlığında bulunan Hasan Ocak’ın kardeşi Maside Ocak, tüm engellemelere rağmen Galatasaray Meydanı’na ulaştı. “Dağılın” anonsu yapılmadan kayıp yakınları “güvenlik çemberi”nde ablukaya alındı. Kayıp yakınlarını “güvenlik çemberi”ni oluşturan kalkanlar ile sıkıştıran polis, “işkence ve diğer kötü muamele yasağı”na aykırı olarak Ali Tosun’a ters kelepçe yaptı. Gözaltı işlemi sırasında Ali Tosun’a fiziksel şiddet de uygulandı.
2 Eylül 2023 tarihli “yakalama tutanağı”nda gözaltılara gerekçe olarak Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından 2 Eylül tarihinde gerçekleştirilecek olan 962. hafta buluşmasına yönelik alınan 31 Ağustos 2023 tarihli yasaklama kararı yerine, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın 959. hafta buluşmasına yönelik aldığı 11 Ağustos tarihli sayılı karar yazıldı.
Serbest bırakıldıktan sonra görüşülen kayıp yakını Ali Tosun, gözaltı sırasında kendisine polis tarafından fiziksel şiddet uygulandığını söyledi. Görüşme sırasında da vücudunun çeşitli yerlerindeki ağrılardan yakındığı gözlemlenen Tosun’un sırtında, boynunda, bileklerinde, kollarında ve dizlerinde çizik ve yaralar olduğu görüldü. Tosun, hiçbir direniş göstermemesine rağmen gözaltına alınırken kendisine ters kelepçe takılmak istendiğini, buna gerek olmadığını söylemesine rağmen polislerin ısrar ederek kollarını büktüğünü ve bu sırada yere yatırılmak istendiğini paylaştı. Ali Tosun, tüm bunlar yaşanırken kendisine hakaretler de edildiğini aktardı.
Serbest bırakıldıktan sonra görüşülen kayıp yakını Maside Ocak, “güvenlik çemberi”ne alındıktan sonra sivil giyimli bir polisin yanlarına gelerek kaymakamlık yasağı olduğunu iddia ettiğini, kendilerine bir kağıt gösterdiğini fakat okumasına müsaade edilmediğini paylaştı. Ocak, kararı okumak istediğini belirtmesine rağmen polis memurunun “Karara itiraz edersiniz, o zaman gösteriyorlar zaten” diyerek kararı göstermediğini aktardı.