Soldan sağa: Enis Köstepen, Berke Baş ve jüri üyeleri Berna Gençalp, Evrim Kaya, Orhan Eskiköy. 28 Nisan 2024. Fotoğraf: Salih Üstündağ
17-28 Nisan 2024 tarihleri arasında düzenlenen 43. İstanbul Film Festivali, 28 Nisan Pazar akşamı Atlas 1948’de gerçekleşen ödül töreni ile son buldu. Bu yılki Ulusal Belgesel Yarışması’nda yarışan 10 filmden biri olan Dargeçit belgeseli, bu dalda “En İyi Film” ödülüne layık görüldü.
Festivalde bu yıl Hafıza Merkezi’nin desteklediği Dargeçit’in de aralarında bulunduğu 10 belgesel film yarıştı. Ulusal Belgesel Yarışması jürisinde yönetmen Berna Gençalp, yönetmen Orhan Eskiköy ve sinema yazarı Evrim Kaya yer aldı. Dargeçit ekibine ödülü takdim eden Kaya, jürinin gerekçelendirmesini şu sözlerle açıkladı: “Ulusal Belgesel Yarışması En İyi Film Ödülü, oybirliği ile, yalın ve tutarlı estetiği, nazik ve incelikli diliyle belgesel sinemanın ortaya çıkışından itibaren adalet arayışıyla olan kaçınılmaz bağını bir kere daha hatırlattığı için, Dargeçit filmine gidiyor.”
Yönetmen Berke Baş, ödülü kabul ettikten sonra şöyle konuştu: “Filmde işlediğimiz konuyu ve adalet mücadelesini daha görünür kılacağını düşünüyoruz bu ödülün. Çok teşekkürler bu ödülü bize layık gördüğünüz için. Çok iyi bir yarışmanın parçası olduğumuzun da farkındaydık; bütün yönetmen arkadaşlarımı, ekipleri tebrik ediyorum. Biz İstanbul Film Festivali’ndeki son iki gündeki gösterimde şunu gördük ki işlemeyen yargının üzerini örtmeye çalıştığı dava, kapanmayacak. Çok güzel tepkiler aldık ve bu filmle bir şeyleri başarabileceğimiz inancı tekrar geldi. Sadece mahkemelerde bitmiyor, bu davaların zamanaşımına uğramaması için hepimizin mücadeleye dahil olmamızın gerektiğini düşünüyorum. Filmi izleyerek bile olabiliyor bazen.”
Baş’ın ardından söz alan yapımcı Enis Köstepen ise ödül konuşması sırasında iki gün boyunca gösterimlere eşlik eden kayıp yakınlarına ve Cumartesi İnsanları’na selam gönderdi:
“Biz bu belgeseli Hafıza Merkesi sayesinde çekebildik. Zaten Hafıza Merkezi’nin ağır insan hakları ihlallerini takip eden davalara dönük bir toplantısında ortaya çıkmıştı bu fikir. İki gündür gösterimlerde bize eşlik eden, belgeselimizde yer alan kayıplardan Davut Altınkaynak’ın babası Abdülaziz Altınkaynak ve kardeşi Emine Altınkaynak burada, onlara selam gönderiyorum. Dargeçit davasının avukatı Erdal Kuzu aramızda değil ama o bize arabasındaki koltuklarda yer açmasaydı biz bu belgeseli çekemezdik. Ama başka bir avukat, Veysel Vesek, hem Erdal’ın yakın arkadaşı hem de Dargeçit davası ve başka kayıp davalarını takip etmiş birisi, o da bizimle iki gündür, ona da selam gönderiyorum.
Jüriye çok teşekkür ediyorum, değerlendirdiği için. Ve Evrim’e teşekkür ediyorum, Çayan ve Çiğdem için benim konuşma yapmama gerek kalmadı ama ikisi de kayıp yakınlarının her zaman yanında olan iki sinemacı. İkisinin de özgürlüğü çok önemli.
Önümüzdeki haftalarda Cumartesi İnsanları 1000. haftayı kutlayacaklar, buraya çok yakın, Galatasaray Meydanı’nı yeniden kazandılar. Her Cumartesi saat 12.00’de oradalar. Hepimiz orada olmalıyız. Teşekkürler.”
Yönetmenliğini Berke Baş’ın, yapımcılığını ise Enis Köstepen’in üstlendiği Dargeçit’in çekimleri 2018 ve 2022 yılları arasında gerçekleşti. 1995 yılında Mardin’in Dargeçit ilçesinde zorla kaybedilen yedi kişinin yakınlarının, avukatları Erdal Kuzu’nun ve İnsan Hakları Derneği’nin yıllar süren mücadelesi sonucunda açılan Dargeçit JİTEM Davası’nın mahkeme sürecini takip eden belgesel, 2015 yılında başlayan davanın son beş yılına odaklanıyor. 1990’larda işlenen ağır insan hakları ihlallerine ilişkin davaların birer birer zamanaşımına uğrama tehlikesiyle karşı karşıya olduğumuz bu dönemde, Dargeçit belgeseli aracılığıyla cezasızlığa karşı mücadelenin sesini yükseltmeyi hedefliyoruz.
Hafıza Merkezi olarak 2015’ten beri failibelli.org kapsamında takip ettiğimiz davanın seyri Türkiye’de cezasızlık, geçmişle yüzleşme, çatışma çözümü, adalet ve hakikat arayışı üzerine birçok tartışmaya kapı açıyor. Dargeçit belgeselinin bu tartışmaların genişlemesine katkı sağlamasını ve bu uğurda yürütülen mücadelenin direncini onurlandıran bir belgesel olarak insan hakları hareketi hafızasının bir parçası olmasını umuyoruz.
Önümüzdeki dönemde Dargeçit filmini Hafıza Merkezi işbirliği ile göstermek isteyen kişi, inisiyatif ve kurumları info@hafiza-merkezi.org adresinden bizimle iletişime geçmeye davet ediyoruz.