Hafıza Merkezi’nin yürüttüğü Hafıza ve Gençlik projesi Ocak ayı sonunda tamamlandı. Hafıza ve Gençlik’in ikinci dönemi kapsamında üretilen  projelerden biri de katılımcılardan Zilan Turgut’un kaleme aldığı Geç Kalan Buluşmalardan: Taş Atan Çocuklar başlıklı e-kitap oldu.

Bu çalışma, Kürt bölgesinde protesto eylemlerine katıldıkları için “taş atan çocuklar” olarak tanıtılan kişilerin hikâyelerine odaklanıyor. Çocukların neden ve nasıl politik özne oldukları sorusuyla yola çıkan Zilan, 2006 yılında Terörle Mücadele Kanununda (TMK) yapılan değişiklikle çocukların terör suçlarından yargılanmasının önünü açan süreci de takip ediyor. O dönem TMK etrafında dönen tartışmalarda çocukların sesleri ve eylemliliği duyulmadığı için Zilan bu araştırma aracılığıyla artık büyümüş ve birer yetişkin olmuş olan “taş atan çocuklar”ın deneyimlerini kendilerinden dinleyerek belgelemeyi amaçladı.

Zilan’ın yürüttüğü araştırma kapsamında Kürkçüler’den Pozantı’ya Duyulmayan Çığlık adlı kitabın yazarı Ömer Çakır ile Pozantı Cezaevinde geçirdiği dönemi kaleme dökme kararını ve yazın sürecini konuştuğu söyleşi de Hafıza Merkezi’nin Medium hesabından yayımlanmıştı. 

E-kitaba kaynak olan araştırma, yedi katılımcı ile yapılmış sözlü mülakatlara dayanıyor. Katılımcılardan dördü 2006’da yapılan değişiklik sonrası TMK uyarınca yargılanırken, üç katılımcı ise aynı kanunda 2010 yılında yapılan iyileşme sonrasında “suça sürüklenen çocuklar” olarak yargılanmış kişiler. Katılımcıların anlatıları üç ana hatta ele alınıyor. İlk bölümde bireylerin politik özne olma süreçleri, ikinci bölümde ise çocuk olarak cezaevinde bulunma deneyimleri ele alınırken son bölümde de bireylerin yargı süreçleri ve cezalarının infazı tamamlandıktan sonra kamusal alana yeniden dahil olma süreçlerine bakılıyor. Başka bir açıdan bakıldığında çalışmaya konu olan kişiler artık birer “çocuk” değil, yaşları 26-35 arasında değişen ve farklı sosyal statülerde bulunan kişiler. Dolayısıyla sosyal statüleri içinden geçmiş tecrübelerini nasıl anlamlandırdıkları ve nasıl hatırladıkları da bu araştırmanın önemli bir aksını oluşturuyor.

2010 yılında TMK’da yapılan iyileştirme ile çocukların terör kapsamında yargılanmasının önü kapandı ve “taş atan çocukların” olarak nitelendirilen öznelerin medyadaki görünürlüğü azaldı. Bu azalan görünürlük, bireylerin deneyimlerini ifade edebileceği kamusal alanı da çok kısıtladı. “Taş Atan Çocuklar” ile yapılan bu geç kalmış buluşma, artık yetişkin olan bu kişilerin deneyimlerini bu kez onlardan dinlemeyi ve öznelere görünürlük kazandırmayı amaçlıyor.

E-kitap dosyasını indirmek için tıklayınız.