“Öldürülmeselerdi Arkadaşlarımız Olacaklardı” başlıklı e-kitap yayında!
Hafıza Merkezi’nin yürüttüğü Hafıza ve Gençlik projesi Ocak ayı sonunda tamamlandı. Katılımcıların gruplar halinde yürüttüğü hafıza projelerinden biri de Öldürülmeselerdi Arkadaşlarımız Olacaklardı başlıklı e-kitap.
Hafıza ve Gençlik projemiz katılımcılarından Yasemin Soydan, Medzan Nakçi ve Xemgîn Yusuf Görücü, atölyeler sonunda “çocuk/luk hafızası” üzerine bir çalışma başlatmış ve Kürt illerinde 2000 yılından bu yana öldürülmüş çocukların hikâyelerinin peşine düşmüştü. Yoğun emek gerektiren bir veri derleme ve saha araştırması sonucunda hazırlanan Öldürülmeselerdi Arkadaşlarımız Olacaklardı: Kürt İllerindeki Çocuklara Yönelik Yaşam Hakkı İhlalleri isimli e-kitap artık yayında.
Bu e-kitap, Yasemin, Medzan ve Xemgîn’in farklı STK’ların raporlarını tarayarak oluşturduğu veritabanına ilişkin infografikleri de içeriyor. Ekip, 2000-2020 yılları arasında gerçekleşen çocuk yaşam hakkı ihlallerine dair veriyi İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Mazlum-Der ve Gündem Çocuk Derneği’nin yıllık ve aylık raporlarından derledi. Oluşturulan veritabanına göre, 2000 ve 2020 yılları arasında Kürt illerindeki silahlı çatışma ve çatışma artıkları sebebiyle kolluk güçleri tarafından 385 çocuk öldürüldü ve 850 çocuk yaralandı.
► E-kitabı indirmek için tıklayınız.
► E-kitabın Kürtçesini indirmek için tıklayınız.
Yasemin, Medzan ve Xemgîn; bu e-kitap için 2015 yılında öldürülen Cizîr (Cemile) Çağırga ve Nihat Kazanhan, 2015 yılında öldürülen Rozerin Çukur ve 2001 yılında öldürülen Gurbet (Selma) Kılıç ile Xezal (Gazal) Beru’nun hikâyelerini bir araya getirdi. Veritabanı oluşturmanın yanında saha araştırması da yürüten ekip, öldürülen arkadaşlarının aileleri ile görüştü ve onları daha iyi tanıtmak adına hayat hikâyelerini derledi. Böylece arkadaşlarının yalnızca raporlarda geçen bir sayı olmadığını hatırlatarak, öldürülen çocukların hayatlarını ve kim olduklarını odağa koyan bir anlatı kurdular.
Yasemin, Medzan ve Xemgîn’in 10 yaşındaki Eyüp Kırtay ve 7 yaşındaki Mihraç Miroğlu’nun ölüm haberlerini aldıktan sonra yazdıkları 21 Yılda 408 Arkadaşımız Öldürüldü: “Öldürülememiş” çocukların mesajı var başlıklı yazı, 1 Ekim 2021 tarihinde Hafıza Merkezi Medium sayfasında yayımlanmıştı.
Önsözden
“…Çocuklar kendilerinin başlatmadığı halde, belki de en çok etkilenenleri oldukları 40 yıldır devam eden çatışma sebebiyle yaşamlarını kaybettiler, fiziksel, cinsel, psikolojik şiddete doğrudan maruz kaldılar ya da bu şiddetin tanığı oldular. Aile üyelerini, akrabalarını, arkadaşlarını, öğretmenlerini ve tanıdıklarını kaybettiler. İşkenceye, kötü muameleye maruz bırakılmaları yetmez gibi çeşitli boyutlarda ayrımcılıkla, dışlanmayla karşı karşıya kaldılar. Ana dillerini konuşmaları yasaklanırken eğitim hakkı, sağlık hakkı, barış içerisinde yaşama haklarına erişemediler. Çocuklar çatışmanın ortaya çıkardığı yoksullaşma sebebiyle yoksulluk ve yoksunluk yaşadılar. Tüm bunlar yetmezmiş gibi zorla göç ettirildiler. Gittikleri yerlerde çalışmak zorunda bırakıldılar. Göç etmeyenler ise çatışmanın etkisiyle ya zorlu politik iklimin ya da ‘terörist’ etiketiyle devletin ‘tutsak’ı oldular.
[…]
Elinizde tuttuğunuz bu yayın, 40 yıldır devam eden çatışmada yaşamlarını kaybeden çocuklardan tek farkı ‘öldürülememiş’ olmaları olan başka çocuklar tarafından hazırlandı. İşte bu yüzden hem çok gerçek, hem çok etkileyici… Bu yayın hepimiz için artık baş edemediğimiz bir yıkıcılıkta üzerimize çöken karabasana karşı bir nefes aslında. Bu yayın çocukları odağa koyarak 40 yıldır yaşanılanların, hiçbirinin üstünün örtülmemesine, her birinin kabul edilip yüzleşilmesine, dolayısıyla barışın inşasına bir katkı aslında… Barışın, adaletin ve elbette özgürlüğün inşasına…”
– Ezgi Koman
Hafıza ve Gençlik projesi, dünyadaki ve Türkiye’deki güncel hafıza çalışmalarını ve mücadelelerini genç kuşak ile birlikte tartışmayı hedefliyor. Proje kapsamında yaşları 18-25 arası toplam 20 gence yönelik bir atölye programı düzenledik ve katılımcıların kendi hafızalaştırma projelerini gerçekleştirmeleri için destek sunduk.
