Bu çalışma kapsamında Türkiye'de geçiş dönemi adaleti ile ilgili bilgi üretimine katkıda bulunmak amacıyla bir sempozyum gerçekleştirilmiş ve bu sempozyum kitaplaştırılmıştır.  

Hedef 

Türkiye’de Geçiş Dönemi Adaleti Sempozyumu’nun amacı, geçiş dönemi adaleti alanını geniş bir perspektifle ele almak, Türkiye'de yaşanan ağır insan hakları ihlallerine dair adalet ve hakikat taleplerini güncel gelişmeler ışığında tartışmak ve geçiş dönemi adaleti alanının dönüşen özneleri, yöntemleri ve araçlarına ilişkin bilgi üretimine katkı sağlamaktır.

Gerekçe

Türkiye’de geçiş dönemi adaleti tartışmaları, akademi ve sivil toplum alanlarında 2000’li yıllarda yaşanan kritik yargısal ve siyasal gelişmelerin ışığında ivme kazandı. 2008 yılı sonrası açılan yüksek profilli ceza davaları ve canlandırılan soruşturmalar, cezasızlık zırhının kısmen kırılacağına, inkâr edilen hakikatlerin aydınlatılacağına dair temkinli bir umut doğurdu. 2015’te şiddetin daha da tırmandığı çatışma dönemine girilmesi, 2016’daki darbe girişimi sonrası oluşan baskı ortamında sivil alanın ifade özgürlüğüne yer bırakmayacak biçimde ciddi boyutlarda daraltılması ve yargıdaki dönüşümü de içeren rejim değişikliği, bu tartışmalarının zayıflayarak neredeyse silinmesine yol açtı. Dünya çapında tanık olduğumuz ‘yükselen popülizm, faşizm, aşırı sağ’ ve ‘hakikat sonrası dönem’ tartışmaları etrafında konuşulan demokrasi krizi, pandemi koşullarıyla daha da derinleşti. Bu durum, devlet şiddeti, kurumsal ırkçılık, cezasızlık pratiklerine itiraz eden yeni ve güçlü eylemlilikler örneğinde gördüğümüz gibi, adalet ve hakikat nosyonları üzerine düşündürten yeni dinamikleri de beraberinde getirdi.

Böyle bir zamanda, dünya deneyimlerinin çeşitlenmesiyle gelişen ve zenginleşen geçiş dönemi adaleti alanı, şiddet döngüsüne yol açan toplumsal koşulları yeni dinamikler içerisinde anlayabilmek ve dönüştürebilmek için bize önemli bir mercek sunuyor. Bu mercekten bakarak düzenlediğimiz sempozyumla geçiş dönemi adaleti alanını geniş bir perspektifle ele alıp, bu alanı Türkiye’deki şiddet biçimlerine karşı mücadele eden farklı grupların deneyimleri, pratikleri ve adalet taleplerini de içine alan disiplinler arası ve eleştirel bir çerçevede değerlendirmeyi hedefledik. 

İçerik

Bu çerçevede, Hafıza Merkezi olarak Temmuz 2020’de ceza adaleti, onarıcı adalet, hakikat arayışı, toplumsal hareketler, hukuki mekanizmalar, hafızalaştırma ve toplumsal cinsiyet temaları altında bir tebliğ çağrısı yaptık. Bu çağrımıza cevap olarak farklı disiplinlerden akademisyenler, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, bağımsız araştırmacılar, hak savunucuları, aktivistler, sivil toplum kuruluşu çalışanları geniş bir konu yelpazesinde çok sayıda başvuru gönderdiler. 

27, 28, 29 Kasım tarihlerinde gerçekleşen “Türkiye’de Geçiş Dönemi Adaleti: Dönüşen Özneler, Yöntemler ve Araçlar” sempozyumu bu tebliğ önerileri ile şekillendi. Daha sonra da bu tebliğleri aynı isimle kitaplaştırdık. 

► Konferans programı, konuşmacı bilgileri ve diğer bilgilere sempozyum web sitesinden ulaşabilirsiniz. 
► Sempozyum yayına web sitemizden ulaşabilir, yayının basılı versiyonunu info@hafiza-merkezi.org adresinden talep edebilirsiniz.