Zor Zamanlarda Barışı Savunmak, Türkiye'de 2013-2015 tarihleri arasında devam eden çözüm sürecinin akamete uğramasının arkasındaki sebep ve dinamatikleri anlamak, gelecekte bizi bekleyen benzer bir süreç için eski hatalardan ders almak amacıyla yürütülmüş bir araştırma projesidir. 

Gerekçe 

2013 yılında başlayan, kamuoyunda “Çözüm Süreci” olarak bilinen, 40 yıla yakın bir süredir devam eden silahlı çatışmayı sona erdirmeyi ve Kürt meselesine barışçıl ve demokratik bir çözüm bulmayı hedefleyen görüşmeler 2015 yılında başarısızlıkla sonuçlandı. Sürecin akamete uğramasının ardından çatışmaların yeniden başlaması Hafıza Merkezi’nin çalışmalarını oldukça etkiledi. Geçmişle hesaplaşma süreçlerinin barış çabasına eşlik eden süreçler olması, siyasal barış talebini daha ısrarlı ve öncelikli savunma zorunluluğuyla bizi baş başa bıraktı. 

Faaliyetler

Proje kapsamında yürüttüğümüz araştırma sonucunda “Barış süreci neden akamete uğradı?”, “2015-2016 sokağa çıkma yasakları döneminde neler oldu?” ve “Bundan sonra nasıl barış tahayyülleri olabilir?” sorularına odaklanan üç rapor yazıldı. Bu raporlar, siyaset, akademi, sivil toplum alanlarında yer alan, barış sürecine dair farklı bakış açılarına ve tecrübelere sahip aktörlerle yapılan görüşmelere dayanıyordu. Raporları ve araştırma çıktılarını biri Diyarbakır’da, ikisi İstanbul’da gerçekleştirilen üç toplantıyla hem görüşme yaptığımız kişilerle hem de ilgili siyaset, sivil toplum ve akademi temsilcileriyle tartışma imkanı bulduk. 

Bu araştırmanın yanında, 2013-2015 dönemini ayrıntılı bir şekilde belgeleyen çevirimiçi bir kronoloji hazırladık. Çatışma süreçlerinden geçmiş ya da çatışma süreçlerinin çözümüne dair uzman kurumlara sahip ülkeler arasında yer alan İsveç, Norveç, Kuzey İrlanda ve Kolombiya’ya çalışma ziyaretleri yaptık, bu ziyaretlerden öğrendiklerimizi raporladık. Ayrıca Türkiye’de Kürt meselesinin farklı veçhelerine hakim uzmanlar ve akademisyenler barış süreci ile ilişkili farklı konulara dair raporlar yazdılar. Hafıza Merkezi, bu projenin çıktılarını 2020-2021 döneminde farklı paydaşlarla paylaşmayı planlarken, bir yandan da barış çalışmalarının bir sonraki adımına hazırlanmaktadır. 

* Güncelleme: 8 Nisan 2020.
** Görsel alanda kullandığımız fotoğraf Ocak 2019 tarihli Kuzey İrlanda çalışma ziyareti sırasında Belfast'ta çekildi.