Hafıza ve Barış Çalışmaları programı, geçmiş ve güncel insan hakları ihlallerini irdeleyen alternatif anlatılar ve yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeyi, barış için yeni perspektiflere alan sağlamayı hedefliyor.
Program, ilk yıllarında zorla kaybetmeler üzerine yaptığı öncü araştırmalar sonucu özgün bir veritabanı ile birlikte birçok rapor yayımladı. Günümüzde ise faaliyetlerimizi iki ana eksen üzerinden çeşitlendiriyoruz:
Geçmişle yüzleşme ve hafızalaştırma konularını irdeleyen toplumsal hafıza alanında araştırmalar yapıp, çalıştaylar düzenliyoruz. Hafıza alanındaki dönüşümleri ve bunların siyasi, kültürel ve sivil toplum alanlarıyla bağlantılarını inceliyoruz. Türkiye ve dünyadan vakalara bakarak cezasızlığa karşı mücadelede hafıza çalışmalarının rolüne dikkat çekerek, onarıcı adaleti merkezine alan iyi uygulamaları tespit ediyoruz. Ayrıca gençlerin eylemliliğini, tarihsel adalet ve hesap verilebilirlik tartışmalarına katılımlarını teşvik etmeye çalışıyoruz.
Bize göre geçmişle yüzleşme iradesi, daha kapsamlı barış, adalet ve demokrasi mücadeleleriyle iç içe tezahür ediyor. Bu tespitten hareketle Kürt meselesindeki uyuşmazlığın yapısal boyutlarını ve barış olasılıklarını inceleyerek, meselenin barışcıl yollarla çözülmesini destekleyen faaliyetler düzenliyoruz. Daha genel olarak ise, barış meselelerini kapsayıcı ve eleştirel bir bakış açısından, farklı zamansallıkları ve mekansal ölçekleri hesaba katarak irdeliyoruz. Farklı paydaşlar arasında köprüler kurarak, Türkiye’de toplumsal cinsiyet, toplumsal eşitsizlikler, ırkçılık gibi kesişimsel konular hakkında kolektif düşünmeyi ve eylemi desteklemek istiyoruz.
Bu iki alanda, Türkiye’deki gençler, akademisyenler, sivil toplum örgütleri, mağdur ve hayatta kalanlardan oluşan topluluklardan oluşan geniş bir paydaş yelpazesiyle ortak çalışıyoruz. Ayrıca, ulusaşırı ağlar ve sivil toplum örgütleriyle, Balkanlarda, Orta Doğuda ve diğer coğrafyalarda barış ve hafıza alanlarında iş birlikleri yapıyoruz.